16/01/2020 01:18:14 PM

Bài viết

Bài viết - ThS. H. Trâm - TÌM HIỂU VỀ CÁC PHƯƠNG DIỆN CHÍNH CỦA DỰ ÁN

 

TÌM HIỂU VỀ CÁC PHƯƠNG DIỆN CHÍNH CỦA DỰ ÁN

                                                                                    Th.S Lê Thị Huyền Trâm

                                                                                    BM Kế toán quản trị

Hoạt động theo dự án là một hoạt động có kế hoạch, được kiểm tra để đảm bảo cho một tiến trình chung với các nguồn lực  và  môi trường đã được tính toán nhằm thực hiện những mục tiêu nhất định.  Dự án là điều kiện,  tiền đề của sự đổi mới và phát triển. Những năm gần đây, số lượng các dự án tăng lên. Dự án sinh ra nhằm giải quyết những “vấn đề” trên con đường phát triển của một doanh nghiệp, một quốc gia, một khu vực thậm chí trên phạm  vi toàn cầu. Dự án cho  phép  hướng mọi sự nỗ  lực có thời hạn để tạo ra sản phẩm dịch vụ mong muốn. Nhu cầu muốn trở thành hiện thực phải thông qua hoạt động của con người. Hoạt động khôn ngoan là hoạt động theo dự án,  những  hoạt động đã được lên kế hoạch và đủ nguồn lực để đảm bảo sự thành công.

Bài viết tìm hiểu thêm về các các phương diện chính của dự án

Từ khóa: dự án, phương diện, kinh doanh

1. Dự án và những quan niệm về dựán

                 Dự án là một tổng thể các hoạt động phụ thuộc lẫn nhau nhằm  tạo  ra sản phẩm hoặc dịch vụ duy nhất trong khoản thời gian xác định với sự ràng buộc về nguồn  lực trong bối cảnh không chắc chắn.

- Tổng thể các hoạt động: Dự án bao gồm nhiều công việc mà tất cả đều phải kết thúc bằng một sản phẩm giao nộp - sản phẩm, kế hoạch,  báo  cáo, hồ sơ tài liệu  mà muốn có  đều  đòi hỏi những quyết định, điều hoà các mặt yêu cầu, các chi phí và sự chấp nhận rủi ro.

- Các công việc lệ thuộc vào nhau: Vì tất cả đều đáp ứng một mối quan tâm sự thành  công của dự án và do đó tất cả chỉ còn là những đóng góp cho một hệ thống rộng lớn, hướng đích hơn. Sự sắp xếp công việc trong dự án phải tôn trọng một lô gíc về thời gian

     - Các công việc và tổng thể các công việc cần được thực hiện trong một thời hạn xác

định. Dự án có điểm bắt đầu và điểm kết thúc.

Các nguồn lực để thực hiện các công việc và tổng thể công việc là giới hạn. Mỗi dự án thường tiêu phí các nguồn lực. Các nguồn lực này càng bị ràng buộc chặt  chẽ  khi chi phí  cho dự án là một số thành công then chốt.

Các hoạt động của dự án diễn ra trong môi trường không chắc chắn.  Môi trường của   dự án không phải là môi trường hiện tại mà là môi trường tương lai.

Như vậy, dự án và các hoạt động đang tiến hành có những điểm chung.  Cả hai đều do  con người thực hiện và bị giới hạn về nguồn lực, cả hai đều được lên kế hoạch, thực hiện và kiểm tra. Sự khác biệt ở chỗ các hoạt động đang được tiến hành có tính chất lặp lại, còn dự án thì có thời hạn và là duy nhất.

Hoạt động theo dự án là một hoạt động có kế hoạch, được kiểm tra để đảm bảo cho một tiến trình chung với các nguồn lực  và  môi trường đã được tính toán nhằm thực hiện những mục tiêu nhất định.  Dự án là điều kiện,  tiền đề của sự đổi mới và phát triển. Những năm gần đây, số lượng các dự án tăng lên. Dự án sinh ra nhằm giải quyết những “vấn đề” trên con đường phát triển của một doanh nghiệp, một quốc gia, một khu vực thậm chí trên phạm  vi toàn cầu. Dự án cho  phép  hướng mọi sự nỗ  lực có thời hạn để tạo ra sản phẩm dịch vụ mong muốn. Nhu cầu muốn trở thành hiện thực phải thông qua hoạt động của con người. Hoạt động khôn ngoan là hoạt động theo dự án,  những  hoạt động đã được lên kế hoạch và đủ nguồn lực để đảm bảo sự thành công.

2. Các phương diện chính của dựán

 

2.1Phươngdiệnthờigian

Chutrìnhcủamộtdựánbaogồmnhiềugiaiđoạnkhác

nhau, thường bao gồm ba giai đoạn chính:

- Giai đoạn xác định, nghiên cứu và lập dự án. Đây là giai đoạn quyết định hành động hay không hành động, triển khai hay không triển khai dự án. Giai đoạn này mang tính chất nghiên cứu. Từ ý tưởng xuất hiện do một nhu cầu  nào đó đến việc  luận chứng về mọi  khía  cạnh để biến ý tưởng thành thực tế là cả một công việc  khó  khăn phức tạp. Đối với những dự  án đầu tư lớn, giai đoạn này giữ vị trí then chốt, đòi hỏi một đội ngũ chuyên gia giỏi, làm việc  có trách nhiệm. Trong giai đoạn xác định, nghiên cứu và  lập  dự án,  các công việccần được tiến hành một cách thận trọng, không vội vã với các lýdo

+ Ảnh hưởng quyết định đến sự thành bại của dự án.

+ Tính chất phức tạp của công việc

+ Kinh phí cho giai đoạn này chưa nhiều. Gia tăng thời gian và kinh phí cho  giai đoạn này là cần thiết, góp phần quan trọng làm giảm rủi ro cho dựán.

+ Khả năng tác động của các chủ  thể quản lý tới các đặc tính cuối cùng sản phẩm dự ánlà caonhất.

Đối với các dự án đầu tư, giai đoạn một là giai đoạn chuẩn bị đầu tư gồm nghiên cứu đánh giá cơ hội đầu tư; Nghiên cứu và lập dự án tiền khả thi và khả thi và thẩm định và phê duyệt dự án ở các cấp quản lý. Sản phẩm của giai đoạn này là một bản dự án đã được cấp có thẩmquyềnphêduyệt.Trongđầutư,đólàluậnchứngkinhtế–kỹthuậthaydựánkhảthi.

- Giai đoạn triển khai thực hiện dự án. Trong giai đoạn này các nguồn lực được sử  dụng, các chi phí phát sinh, đối tượng dự án được từng bước hình thành. Yêu cầu đặt ra trong giai đoạn này là tiến hành công việc nhanh, đảm bảo chất lượng công việc và chi phí trong khuôn khổ đã được xác định bởi vì các chi phí chủ yếu  diễn ra ở giai đoạn này, chất lượng dự  án phụ thuộc vào kết quả hoạt động trong giai đoạn này và đây là  giai đoạn quyết  định việc  đưa dự án vào khai thác sử dụng để thực hiện mục tiêu dựán.

Đối với các dự án đầu tư, giai đoạn này được gọi là giai đoạn thực hiện  đầu  tư.  Nội dung giai đoạn này baogồm:

Xin giao hoặc thuê đất theo quy định của Nhà nước (nếu có xây dựng) Chuẩn bị mặt bằng xây dưng (nếu có xây dựng)

Tổ chức tuyển chọn tư vấn, khảo sát, thiết kế, giám định kỹ thuật và chất lượng công  trình (đấu thầu tuyển chọn tưvấn).

Thẩm định thiết kế công trình

Tổ chức đấu thầu, mua sắm thiết bị, thi công xây lắp

Xin giấy phép xây dựng và giấy phép khai thác tài nguyên (nếu có xây dựng) Ký kết hợp đồng với nhà thầu để thực hiện dự án

Thi công xây lắp công trình

Nghiệm thu công trình và thanh quyết toán

Triển khai thực hiện dự án là kết  quả một  quá trình chuẩn bị và  phân  tích kỹ lưỡng, song thực tế rất ít khi dự án được tiến hành đúng như kế hoạch. Nhiều  dự  án đã  không đảm bảo tiến độ thời gian và chi phí dự kiến, thậm chí một số dự án đã phải thay đổi thiết  kế  ban  đầu do giải pháp  kỹ thuật không thích hợp, do thiếu vốn, do những biến động về  môi trường  dự án, đặc biệt là do hạn chế về mặt quản lý mà phổ biến là thiếu  cán bộ quản lý dự án, cơ cấu  tổ chức, phân công trách nhiệm không rõ ràng, sự phối hợp kém hiệu  quả giữa các cơ  quan tham gia vào dự án. Những yếu kém trong quản lý thường gây ra tình trạng chậm trễ thực hiện  và chi phí vượt mức, giám sát thiếu chặt chẽ  và  kém  linh hoạt, phản ứng chậm trước những thay đổi trong môi trường kinh tế – xãhội.

- Giai đoạn khai thác dự án. Đây là giai đoạn hoạt động dự án.  Giai  đoạn  này được  bắt đầu từ khi kết thúc thực hiện dự án đến hết thời kỳ hoạt động của dự án. Trong giai đoạn hoạt động, dự án bắt đầu sinh lợi. Đối với các dự án đầu tư theo nguyên tắc hoàn trả trực tiếp, đây làthờikỳsảnxuấtkinhdoanh,thờikỳ thuhồivốn.Đốivớicácdựánkhác,đâylàthờikỳ

khai thác dự án. Thời kỳ này đóng vai trò quyết định cuối cùng của toàn bộ chu kỳ dự án. Lợi ích của dự án chỉ được thực hiện ở giai đoạnnày.

Về phương diện thời gian, dự án cần xem  như một quá trình  gồm ba  giai đoạn kế  tiếp và chi phối lẫn nhau. Mỗi giai đoạn đều có vị trí quan trọng và đều diễn ra trong một thời gian xác định. Xuất phát từ yêu cầu  về  kết  quả cuối cùng của dự án,giai đoạn đầucần tiến hành một cách thận trọng vì đây là việc đưa ra một quyết  định quản lý  quan trọng.  Giai đoạn hai  cần được triển khai nhanh nhằm rút ngắn thời gian thực hiện, đưa dự án vào khai thác đem lại hiệuquả.

2.2 Phương diện kinh phí của dự án

Kinh phí của dự án là biểu hiện bằng tiền của  cnguồn lực cần thiết cho hoạt động của dự án. Đối với các dự án đầu tư, phương diện kinh phí của dự án là phương diện tài chính mà trung tâm là vấn đề  vốn đầu  tư và  hiệu  quả sử dụng  vốn đầu tư. Vốn đầu tư cần được tính chính xác và quản lý chặt chẽ. Đủ kinh phí dự án mới  được thực hiện và hoạt động theo tiến độ đã đề ra. Kinh phí của dự án luôn luôn là thành tố  quan trọng tạo nên hiệu quả kinh tế các dự án, đặc biệt là các dự án đầu tư. Đối với mỗi dự án, điều quan trọng không chỉ xác định chính xác lượng kinh phí cần thiết mà còn cần xác định nguồn kinh phí của nó. Mỗi dự án có thể được đảm bảo bằng một, một số hoặc nhiều nguồn  kinh phí khác nhau. Cơ cấu nguồn kinh phí là một nhân tố phản ánh khả  năng an toàn của dự  án.

Phương diện kinh phí của dự án cần được xem xét ở cả ba giai đoạn. Giai đoạn đầu xác định số  lượng và nguồn kinh phí cần thiết cho  các hoạt động của hai giai đoạn còn lại. Kinh  phí cần thiết cho các hoạt động ở giai đoạn một của dự án chiếm tỷ lệ  thấp  so  với  hai giai  đoạn sau, nhưng  tính  chất  hoạt  động  trong  giai  đoạn  này  có  ý  nghiã  quyết  định,  bởi  vậy, không cần quá hạn chế chi phí để ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động. Giai đoạn thực  hiện dự án là giai đoạn chủ yếu kinh phí được đưa vào  để hoàn thành các hoạt động thực  hiện dự án. Cần đặc biệt quan tâm đến quản lý kinh phí trong giai đoạn này. Giai đoan ba, kinh phí được biểu hiện dưới dạng chi phí khai thác dự án. Chi phí khai có tỷ lệ nhiều ít khác nhau tuỳ thuộc vào từng ngành. Đối với các dự án sản xuất kinh doanh,  kinh phí cho  giai đoạn này là  vốn lưu động cầnthiết.

 

2.3 Phương diện hoàn thiện của dự án

Phương diện này của dự án đại diện cho nhữngđầu ra mong muốn (kết quả cần đạt được theo hướng mục tiêu). Một cách chung nhất, đó  là  chất lượng hoạt động của dự án. Một cách cụ thể, đó có thể là lợi nhuận cao trong các  hoạt  động kinh doanh. Độ hoàn thiện của dự án là kết quả tổng hợp của cả ba giai đoạn: chuẩn bị, thực hiện và hoạt động. Bất cứ một hoạt động yếu kém nào trong ba giai đoạn đều ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng của dự án. Chất lượng hoạt  động trong giai đoạn một được thể  hiện ở  chất lượng tập hồ sơ về dự án. ở giai đoạn hai là việc đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm của dự án. Còn chất lượng hoạt động trong giai đoạn ba là kết quả cuối cùng của dự án – mục tiêu dựán.

 

3. Kết luận

Mối   quan   hệ   giữa  phương diện chính của dự án là mối quan  hệ  biện  chứng  có  mâu  thuẫn.  Việc  giải  quyết mối quan hệ này luôn đặt  ra cho  các  nhà  quản lý  dự án.Thờiđiểm,thời gian,cácnguồn lực là những điều kiện quyết định mục tiêu của dự  án.  Ngược lại,  những đầu ra định  hướng cho việc lựa chọn đầu vào. Một dự án với yêu cầu chất lượng, với những công việc phức tạp không thể thực hiện bằng đội ngũ những người thiếu kỹ năng và khôngcó trách nhiệm.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Th.S Huỳnh Lợi( 2010), Giáo trình kế toán quản trị, Nhà xuất bản Thống kê

2. Th.S Võ Ngàn Thơ(2009), Quản trị dự án đầu tư

3. Nguyễn Tấn Bình (2010), Quản trị tài chính ngắn hạn, Nhà xuất bản Thống kê

    4. Bùi Xuân Phong (2006) Quản trị dự án đầu tư, NXB Bưu chính viễn thông.

 

» Các tin khác: