CÁC LOẠI RỦI RO TRONG PHÂN TÍCH DỰ ÁN
Th.S Lê Thị Huyền Trâm
Khoa Kế toán – Đại học Duy Tân, TP Đà Nẵng
Tóm tắt
Rủi ro còn được hiểu là những bất trắc ngoài ý muốn xảy ra trong quá trình kinh doanh, sản xuất của doanh nghiệp, tác động xấu đến sự tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp. Nếu tích cực nghiên cứu rủi ro, người ta có thể tìm ra những biện pháp phòng ngừa, hạn chế những rủi ro tiêu cực, đón nhận những cơ hội mang lại kết quả tốt đẹp cho tương lai. Bài viết tìm hiểu thêm về các loại rủi ro trong phân tích dự án
Từ khóa: Rủi ro, dự án, phân tích.
Rủi ro là những thiệt hại, mất mát, nguy hiểm hoặc các yếu tố liên quan đến nguy hiểm, khó khăn hoặc điều không chắc chắn có thể xảy ra cho con người. Theo trường phái hiện đại, rủi ro là sự bất trắc có thể đo lường được, vừa mang tính tích cực, vừa mang tính tiêu cực. Rủi ro có thể mang đến những tổn thất mất mát cho con người nhưng cũng có thể mang lại những lợi ích, những cơ hội.
2. Phân loại rủi ro
* Rủi ro loại 1: đây là loại rủi ro riêng rẽ của chính bản thân dự án, tức là rủi ro của một tài sản khi nó là tài sản duy nhất của công ty. Rủi ro loại này được đo bằng sự biến thiên của lãi suất mong đợi của dự án.
Rủi ro riêng của dự án: là rủi ro của chính dự án mang lại. Rủi ro riêng của dự án đầu tư có thể do nhiều yếu tố như lĩnh vự kinh doanh của dự án, quy mô của dự án, thời gian hoạt động của dự án,…
* Rủi ro loại 2: rủi ro loại này chỉ đề cập đến ảnh hưởng của dự án đối với rủi ro của công ty mà không tính đến ảnh hưởng của việc dàn trải rủi ro bởi chính những chủ sở hữu công ty. Rủi ro loại này được đo bằng sự tác động của dự án dối với sự biến thiên thu nhập của công ty.
Rủi ro công ty của dự án: là rủi ro ảnh hưởng đến tổng lợi nhuận của DN. Khi thực hiện một dự án đầu tư mới, DN sẽ có một danh mục đàu tư lớn hơn và việc chấp nhận thêm một dự án đầu tư mới sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của danh mục đầu tư hiện tại, khi đó lợi nhuân của danh mục đầu tư mới lớn hơn, có thể thấp hơn, và thậm chí là không đổi. Như vậy, sự thay đổi lợi nhuận của danh mục đầu tư mới khi thực hiện dự án so với lợi nhuận của danh mục đầu tư hiện tại được dùng để đo lường rủi ro công ty của dự án đầu tư
* Rủi ro loại 3: đây là rủi ro của dự án được đánh giá từ quan điểm của nhà đầu tư cổ phiếu. Đó là phần rủi ro của dự án mà không thể loại bỏ được bằng việc đa dạng hóa đầu tư. Rủi ro loại này được đo bằng hệ số beta của dự án.
Rủi ro thị trường (rủi ro beta)
Mỗi dự án đầu tư mà doanh nghiệp đang thực hiện sẽ có một hệ sô beta của mình và với tỷ trọng đầu tư của từng dự án sẽ tạo thành một hệ số beta của danh mục đầu tư
Một dự án đầu tư mới cũng sẽ có hệ số beta và khi DN chấp nhận thực hiện dự án thì danh mục đầu tư của DN sẽ có thêm dự án mới với hệ số beta có thể cao hơn, thấp hơn hoặc bằng với hệ số beta của danh mục đàu tư hiện tại.
Rủi ro thị trường của một dự án đầu tư có thể được đo lường thông qua sự ảnh hưởng của dự án đến hệ số beta của danh mục đầu tư của DN.
* Rủi ro thuần túy và rủi ro theo suy tính (pure risk & speculative risk)
- Rủi ro thuần túy là loại rủi ro mà nếu nó xãy ra sẽ dẫn đến kết quả tổn thất về kinh tế. Loại rủi ro này có đặc điểm sau: thứ nhất, rủi ro thuần túy nếu xảy ra thường đưa đến kết quả mất mát hoặc tổn thất. Ví dụ, rủi ro hỏa hoạn sẽ làm mất mát một số tài sản, nhưng nếu không bị hỏa hoạn sẽ không bị thiệt hại. Thứ hai, rủi ro thuần túy là loại rủi ro liên quan đến việc phá hủy tài sản (nếu hỏa hoạn thì tòa nhà bị phá hủy). Thứ ba, biện pháp đối phó với rủi ro này là bảo hiểm.
- Rủi ro suy tính là loại rủi ro do ảnh hưởng của những nguyên nhân khó dự đoán, phạm vi ảnh hưởng rất rộng lớn. Rủi ro suy tính là loại rủi ro thường xảy ra trong thực tế. Ví dụ, rủi ro hay đổi giá cả, mức thuế không ổn định, tình hình chính trị không ổn định. Tăng giá có thể mang lại nhiều lời lớn. Đặc điểm cơ bản của loại rủi ro này là thường không được bảo hiểm nhưng có thể đối phó bằng biện pháp rào chắn (hedging).
4. Kết luận
Môi trường hoạt động và tồn tại của chúng ta luôn ẩn chứa các biến cố, các sự kiện nằm ngoài dự kiến. Có những sự kiện ngoài dự kiến mang lại những tốt đẹp, thuận lợi cho cuộc sống con người. Tuy nhiên, có không ít biến cố mà không ai mong muốn vì kết cục đi kèm là các thiệt hại hay thương tổn mà con người phải gánh chịu. Khi nghiên cứu về rủi ro, trong từng hoàn cảnh, từ các góc độ khác nhau, rủi ro có thể được diễn đạt cụ thể khác nhau.
Tài liệu tham khảo
» Danh sách Tập tin đính kèm:
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: