ThS. Đào Thị Đài Trang
Khoa Kế Toán – Đại học Duy Tân
daitrangdtu@gmail.com
Tóm tắt
Đại lý thương mại là hoạt động trung gian thương mại, mua hộ bán hộ để hưởng thù lao. Theo đó bên giao đại lý sẽ yêu cầu bên đại lý thực hiện một công việc hoặc là mua bán hàng hóa cho bên giao đại lý hoặc là cung ứng dịch vụ của bên giao đại lý cho khách hàng. Với một loạt các lợi ích mang lại cả cho bên giao đại lý và bên nhận đại lý mà hình thức bán hàng này ngày càng trở nên phổ biến và không thể hiếu trong nền kinh tế quốc dân. Tại thông tư 200/2014/TT-BTC, Bộ tài chính cũng đã hướng dẫn về cách hạch toán hoa hồng đại lý cho cả bên giao và bên nhận. Tuy nhiên, trong thực tế vẫn phát sinh một số trường hợp doanh nghiệp hạch toán chưa thống nhất. Bài viết đóng góp một số ý kiến để hoàn thiện công tác này.
Nội dung:
Việc ghi nhận và hạch toán các chi phí phát sinh trong phương thức bán hàng thông qua đại lý cho các doanh nghiệp, có thể thực hiện như sau:
a) Trong trường hợp khoản đặt cọc chỉ mang ý nghĩa đảm bảo bên nhận đại lý thực hiện các nghĩa vụ trong hợp đồng, hai bên có thể hạch toán như sau:
BÊN GIAO ĐẠI LÝ |
BÊN NHẬN ĐẠI LÝ |
Ghi nhận khoản tiền nhận của bên nhận đại lý như một khoản nhận ký quỹ, ký cược và hạch toán thông qua tài khoản 344 “Nhận ký quỹ, ký cược”. |
Hạch toán khoản tiền giao cho bên giao đại lý như một khoản mang đi ký quỹ, ký cược dài hạn thông qua tài khoản thông qua tài khoản 244 “Ký quỹ, ký cược” |
Hạch toán như quy định qua TK 344 |
+ Khi mang tiền đi ký quỹ để ký kết hợp đồng mở đại lý, căn cứ phiếu chi và hợp đồng đại lý ký kết, kế toán ghi: Nợ TK 244 : Số tiền mang đi ký quỹ thực hiện hợp đồng Có TK 111, 112 : Số tiền mang đi ký quỹ thực hiện hợp đồng + Khi được hoàn trả tiền ký quỹ, ký cược, kế toán ghi: Nợ TK 111, 112 : Số tiền ký quỹ thực hiện hợp đồng được hoàn trả Có TK 244 : Số tiền ký quỹ thực hiện hợp đồng được hoàn trả
+ Trong trường hợp vi phạm hợp đồng mà đại lý đã ký kết với bên giao đại lý và bên đại lý bị phạt theo thỏa thuận, kế toán bên nhận đại lý ghi:
|
b) Trường hợp khoản đặt cọc được sử dụng như một khoản ứng trước để nhận hàng bán đại lý hoặc khoản tiền ứng trước để nhận hàng mẫu hoặc hàng bán đại lý, hai bên giao và nhận đại lý có thể hạch toán:
BÊN GIAO ĐẠI LÝ |
BÊN NHẬN ĐẠI LÝ |
Ghi nhận như một khoản ứng trước tiền mua hàng và hạch toán theo quy định:
+ Khi xuất hàng giao cho bên nhận đại lý để làm hàng mẫu hoặc để bán, căn cứ số tiền đã ứng trước, kế toán ghi: Có TK 156
+ Khi số hàng gửi bán được xác định tiêu thụ, kế toán căn cứ vào báo cáo bán hàng của đại lý, hóa đơn hoa hồng, thực hiện xuất hóa đơn trên phần bán của đại lý và ghi nhận như sau:
+ Đồng thời kết chuyển giá vốn của hàng đã bán: Có TK 157
|
Ghi nhận như một khoản ứng trước tiền mua hàng và hạch toán theo quy định: Khi bán được hàng ký gửi:
+ Căn cứ vào hóa đơn GTGT, đại lý hạch toán: Có TK 331 – Cuối kỳ, căn cứ bảng kê hàng hóa bán ra, xác định số hoa hồng được hưởng. Nợ TK 331:
Có TK 511: – Hoa hồng được hưởng
- Cuối kỳ bù trừ công nợ bao gồm khoản đã ứng trước cho bên giao đại lý và khoản hoa hồng nhận được để hoàn tất công nợ với bên giao đại lý. Nợ TK 331: Sô tiền còn lại phải trả cho bên giao đại lý Có Tk 111, 112 |
BÊN GIAO ĐẠI LÝ |
BÊN NHẬN ĐẠI LÝ |
– Nếu chính sách bán hàng đại lý của doanh nghiệp ghi nhận đây là một khoản khuyến mại dành cho khách hàng thì khi phát sinh khoản khuyến mại này, doanh nghiệp có thể chi bằng tiền hoặc chi bằng hàng: |
|
Ghi nhận như một khoản chi phí bán hàng + Chi bằng tiền mặt: Nợ TK 641: Có TK 111,112… + Chi bằng hàng: Lập hóa đơn, ghi số lượng hàng khuyến mãi, không ghi giá và thuế GTGT. |
Ghi Nhận như một khoản thu nhập khác: Nợ TK 111,112 Có TK 711: |
– Nếu chính sách bán hàng đại lý của doanh nghiệp ghi nhận đây là một khoản chiết khấu thương mại dành cho khách hàng thì khi phát sinh khoản chiết khấu này, doanh nghiệp có thể chi bằng tiền hoặc chi bằng hàng. Trị giá chiết khấu này được ghi nhận vào tài khoản 521 “Chiết khấu thương mại” và hạch toán theo quy định đối với chiết khấu thương mại. |
|
Nợ TK 521 Nợ TK 3331 Có TK 111,112,131 |
Tùy đơn vị, có thể ghi nhận đây là một khoản thu nhập khác, hoặc một khoản giảm giá sau hóa đơn. Nợ TK 111,112,331 Có TK 711 Hoặc ghi giảm giá trị hàng mua vào. |
Tài liệu tham khảo:
» Danh sách Tập tin đính kèm:
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: