16/12/2024 08:34:01 AM

Bài viết

Bài viết - TS. Nguyễn Thị Khánh Vân - KIỂM TOÁN CHẤT LƯỢNG
KIỂM TOÁN CHẤT LƯỢNG

Nguyễn Thị Khánh Vân – Khoa Kế toán

Thuật ngữ 'kiểm toán' được định nghĩa vào thế kỷ XVI là "việc kiểm tra chính thức các tài khoản với sự xác minh bằng cách tham khảo nhân chứng và chứng từ". Dần dần, nó được hiểu là “bất kỳ cuộc điều tra hoặc đánh giá có hệ thống hoặc các thủ tục hoặc hoạt động nào nhằm mục đích xác định sự phù hợp với các thủ tục được quy định”. Ngày nay, kiểm toán có thể được định nghĩa là: "kiểm toán là một quá trình mà qua đó một người độc lập, có nghiệp vụ tập hợp và đánh giá rõ ràng về một thông tin có thể lượng hóa có liên quan đến một thực thể kinh tế riêng biệt nhằm mục đích xác định và báo cáo mức độ phù hợp giữa thông tin có thể lượng hóa với những tiêu chuẩn đã được thiết lập” [1, tr 30-31]. Bài viết tập trung tìm hiểu một số vấn đề cơ bản về kiểm toán chất lượng trong hệ thống kiểm toán.

1. Kiểm toán chất lượng là gì?

Kiểm toán chất lượng đòi hỏi phải đánh giá một cách có hệ thống một mẫu đại diện của các hoạt động và rút ra kết luận về toàn bộ hệ thống chất lượng.

Kiểm toán chất lượng luôn được thực hiện theo một hệ thống được phản ánh và ghi chép đầy đủ.. Quy trình của hệ thống chất lượng trong một tổ chức được xác định:

  1. Tài liệu đáp ứng mục tiêu chất lượng mà tổ chức đã xác định.
  2. Các hoạt động được thực hiện phải phù hợp với hệ thống được ghi chép.
  3. Hệ thống chất lượng có hiệu quả đối với việc lập tài liệu và thực hiện tài liệu, đáp ứng các mục tiêu chất lượng đã xác định và
  4. Các yêu cầu về luật định và an toàn đang được đáp ứng.

Kiểm toán chất lượng là quá trình kiểm tra hiệu quả của các chương trình kiểm soát quản lý, mục đích là để ngăn ngừa các vấn đề. Kiểm toán chất lượng, là một phần quan trọng của hệ thống quản lý chất lượng, là một đánh giá độc lập được tiến hành để so sánh các khía cạnh nhất định của thực hiện chất lượng với một tiêu chuẩn cho việc thực hiện chất lượng đó. Đây là một trong những công cụ quản lý chính để đạt được các mục tiêu do tổ chức đề ra. Đây là hoạt động thu thập thông tin để cải thiện hoặc hành động khắc phục cho tiêu chuẩn.

2. Mục tiêu kiểm toán chất lượng

Kiểm toán chất lượng cần được thực hiện để:

  • Xác định sự phù hợp hoặc không phù hợp của các yếu tố hệ thống chất lượng với các yêu cầu đã quy định.
  • Xác định hiệu quả của hệ thống chất lượng được triển khai nhằm đáp ứng mục tiêu chất lượng đã đề ra
  • Tạo cơ hội để cải thiện hệ thống chất lượng

3. Các loại kiểm toán chất lượng:

Có ba loại kiểm toán chất lượng, cụ thể là kiểm toán của bên thứ nhất (nội bộ - liểm toán nội bộ), kiểm toán của bên thứ hai (bên ngoài) và kiểm toán của bên thứ ba (bên ngoài). Chi tiết từng loại sau:

Kiểm toán chất lượng của bên thứ nhất (Kiểm toán nội bộ): khi một tổ chức tiến hành kiểm toán hệ thống chất lượng của riêng mình bằng cách sử dụng nhân viên của chính mình/chuyên gia tư vấn bên ngoài, thì cuộc kiểm toán được gọi là kiểm toán chất lượng phần đầu hoặc kiểm toán chất lượng nội bộ. Những điểm quan trọng là: nhân viên kiểm toán phải được đào tạo để thực hiện đánh giá này và không được thiên vị đối với bộ phận chức năng đang được kiểm toán.

Kiểm toán chất lượng của bên thứ hai (kiểm toán chất lượng bên ngoài): Kiểm toán chất lượng của bên thứ hai được bên mua hàng thuê tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện đối với các nhà cung cấp. Ý tưởng ở đây là đánh giá các quy trình của nhà cung cấp để có thể tin tưởng rằng nhà cung cấp có thể cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ ở mức chất lượng đã thỏa thuận trên cơ sở bền vững. Điểm quan trọng là các cuộc kiểm toán này có thể được thực hiện bởi nhân viên được đào tạo của tổ chức mua hàng hoặc một cơ quan bên ngoài do họ thuê.

Kiểm toán chất lượng của bên thứ ba (kiểm toán bên ngoài): cuộc kiểm toán này được thực hiện bởi các tổ chức được phép cấp chứng nhận ISO đối với tổ chức nộp đơn xin cấp chứng nhận đó. Nếu những người kiểm toán này, sau khi tiến hành kiểm toán chất lượng đối với tổ chức liên quan đến một tiêu chuẩn, thấy tổ chức đủ xứng đáng, thì tổ chức đó sẽ được cấp chứng nhận. Kiểm toán của bên thứ ba thường dẫn đến việc gián đoạn các hoạt động hàng ngày của tổ chức được kiểm toán trong thời gian kiểm toán.

Ngoài các tổ chức chứng nhận đã đăng ký, kiểm toán bên thứ ba cũng có thể được tiến hành bởi một số sở ban ngành chính phủ liên quan đến môi trường và ô nhiễm, sức khỏe và an toàn, năng lượng nguyên tử, v.v.

Các hạng mục kiểm toán chất lượng:

Kiểm toán hệ thống là xem xét một hệ thống cụ thể bao gồm nhiều quy trình và có thể trải rộng trên nhiều nhân viên và phòng ban.

Kiểm toán sự phù hợp là kiểm toán để xác định các yêu cầu của hệ thống. Đây là những hoạt động mang tính toàn cầu. Ví dụ, kiểm toán của bên thứ 3 đối với hệ thống iso 9001 là kiểm toán sự phù hợp

Kiểm toán tuân thủ là kiểm toán theo các yêu cầu quy định. Điều này bao gồm các cuộc kiểm toán của cơ quan chính phủ.

Kiểm toán quy trình là kiểm toán tập trung vào một tập hợp các quy trình trong tổ chức của bạn. Kiểm tra việc tuân thủ các quy trình và thông số kỹ thuật trong quá trình sản xuất hoặc hoạt động dịch vụ

Kiểm toán sản phẩm là kiểm toán tập trung vào chính sản phẩm. Điều này có thể là hoạt động thanh tra hoặc kiểm toán đột xuất.

Kiểm toán bộ phận là kiểm toán tập trung vào một bộ phận, xem xét các quy trình, thông số kỹ thuật và hệ thống chỉ trong một bộ phận. Nó sẽ xem xét các hoạt động khác nhau trong phòng ban đó. Nó cũng sẽ xem xét việc tổ chức và đào tạo của phòng ban đó.

3. Lợi ích của Kiểm toán chất lượng:

Kiểm toán chất lượng hướng đến việc đạt được các mục tiêu sau:

-Nó thúc đẩy cải tiến liên tục

- Cho phép ban quản lý biết các vấn đề hoặc các vấn đề tiềm ẩn

- Cung cấp thông tin đầu vào cho các quyết định quản lý

- Thực hiện đào tạo và hiệu quả

- Thể hiện sự hỗ trợ của ban quản lý đối với chương trình chất lượng

- Xác minh sự tuân thủ

Do đó, kiểm toán chất lượng là một công cụ quan trọng để cải tiến liên tục và bên được kiểm toán và tổ chức kiểm toán phải tuân thủ các qui định có liên quan. Trong quá trình kiểm toán, kiểm toán viên phải tuân theo một số hướng dẫn quan trọng để hoàn thành các mục tiêu.

Tài liệu tham khảo

1. GS.TS Nguyễn Quang Quynh (1998), Lý thuyết kiểm toán, NXB Tài chính, Hà Nội

2. Narasimhan, K. (2000). The quality audit for ISO 9001: 2000, A practical guide. The TQM Magazine, 12(4), 308-309.


» Danh sách Tập tin đính kèm:

» Các tin khác: