NHỮNG ĐIỂM MỚI TRONG LUẬT THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG CÓ HIỆU LỰC TỪ 01/7/2025.

ThS. Mai Thị Quỳnh Như – Khoa Kế toán

Việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế Giá trị Gia tăng thông qua Luật số 48/2024/QH15 không chỉ là bước đi cần thiết nhằm hoàn thiện chính sách thuế, mà còn phản ánh xu hướng cải cách hành chính công trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu. Với hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2025, Luật mới đặt ra nhiều yêu cầu đổi mới trong cách tiếp cận, quản lý và thực thi nghĩa vụ thuế đối với các chủ thể chịu thuế.

Bài viết này tập trung phân tích các điểm mới cơ bản và có tác động lớn đến thực tiễn thi hành, bao gồm: điều chỉnh đối tượng không chịu thuế, thay đổi thuế suất, quy định mới về khấu trừ hoàn thuế, cũng như cách xác định giá tính thuế trong các tình huống cụ thể. Những nội dung này sẽ được trình bày một cách hệ thống, có đối chiếu với quy định cũ, nhằm làm rõ bản chất pháp lý và ý nghĩa thực tiễn của từng thay đổi.

1. MỞ ĐẦU

Thuế Giá trị Gia tăng (GTGT) là một trong những sắc thuế quan trọng trong hệ thống thuế Việt Nam, có phạm vi điều chỉnh rộng và ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất – kinh doanh cũng như đời sống tiêu dùng của người dân. Qua nhiều năm thực hiện, Luật Thuế GTGT hiện hành đã bộc lộ một số bất cập, cần điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn kinh tế - xã hội và tiến trình hội nhập quốc tế.

Nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách toàn diện hệ thống thuế, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế Giá trị Gia tăng số 48/2024/QH15 vào ngày 26/11/2024. Luật này sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, thay thế Luật Thuế GTGT 2008 và các văn bản sửa đổi, bổ sung trước đó. Bài viết này sẽ trình bày tổng quan những điểm mới đáng chú ý trong Luật Thuế GTGT 2024, qua đó giúp các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân kịp thời cập nhật và áp dụng hiệu quả trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.

2. NỘI DUNG

1. Điều chỉnh đối tượng không chịu thuế GTGT

Một số đối tượng không chịu thuế GTGT theo luật cũ đã được đưa vào diện chịu thuế, thể hiện định hướng mở rộng cơ sở thuế. Cụ thể, các mặt hàng phân bón, máy móc thiết bị chuyên dùng cho nông nghiệp, tàu đánh bắt xa bờ, dịch vụ lưu ký chứng khoán, hoạt động kinh doanh chứng khoán,....đã không còn nằm trong danh sách không chịu thuế.

Đồng thời, luật mới bổ sung đối tượng không chịu thuế, bao gồm: hàng hóa nhập khẩu để ủng hộ, tài trợ cho công tác phòng chống thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh theo quy định của Chính phủ.

2. Làm rõ cách xác định giá tính thuế đối với hàng hóa nhập khẩu

Luật mới quy định rõ hơn về giá tính thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu, nhằm tăng tính minh bạch. Cụ thể, giá tính thuế GTGT là:
Giá tính thuế nhập khẩu + Thuế nhập khẩu (nếu có) + Thuế tiêu thụ đặc biệt (nếu có) + Thuế bảo vệ môi trường (nếu có).

3. Quy định về giá tính thuế với hàng hóa khuyến mại

Theo luật mới, hàng hóa, dịch vụ dùng để khuyến mại theo đúng quy định của Luật Thương mại sẽ có giá tính thuế GTGT bằng 0. Quy định này giúp doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc xúc tiến thương mại, giảm rủi ro bị truy thu thuế do không đủ điều kiện miễn thuế như trước đây.

4. Điều chỉnh thuế suất của một số hàng hóa, dịch vụ

Luật 2024 có sự điều chỉnh về thuế suất GTGT theo hướng thu hẹp diện áp dụng mức thuế thấp, cụ thể:

- Tăng thuế từ 0% hoặc không chịu thuế lên 5% đối với: phân bón, tàu khai thác thủy sản tại vùng biển.

- Tăng từ 5% lên 10% đối với: lâm sản chưa qua chế biến, đường và phụ phẩm từ đường, thiết bị phục vụ giảng dạy và nghiên cứu, hoạt động văn hóa nghệ thuật, thể thao...

5. Bổ sung đối tượng áp dụng thuế suất 0%

Một số hoạt động mới được áp dụng thuế suất 0%, nhằm khuyến khích xuất khẩu và thương mại quốc tế, bao gồm: vận tải quốc tế, công trình xây dựng/lắp đặt ở nước ngoài hoặc khu phi thuế quan, hàng hóa bán tại cửa hàng miễn thuế, dịch vụ xuất khẩu như cho thuê phương tiện vận tải, dịch vụ hàng không/hàng hải cung cấp cho vận tải quốc tế.

6. Thay đổi điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào

Điểm mới quan trọng là mọi hàng hóa, dịch vụ mua vào muốn được khấu trừ thuế GTGT đều phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, trừ một số trường hợp đặc biệt được Chính phủ quy định.

Ngoài ra, bổ sung các chứng từ được chấp nhận khi khấu trừ thuế đầu vào trong hoạt động xuất khẩu như phiếu đóng gói, vận đơn, hợp đồng bảo hiểm hàng hóa.

7. Mở rộng diện hoàn thuế GTGT

Luật 2024 bổ sung thêm trường hợp hoàn thuế:

Nếu doanh nghiệp chỉ sản xuất hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế suất 5%, và có số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ hết từ 300 triệu đồng trở lên sau 12 tháng hoặc 4 quý liên tiếp, thì được hoàn thuế.

3. KẾT LUẬN

Luật Thuế Giá trị Gia tăng 2024 có hiệu lực từ ngày 01/7/2025 đánh dấu một bước tiến trong cải cách hệ thống thuế Việt Nam. Những thay đổi về đối tượng chịu thuế, thuế suất, điều kiện khấu trừ và hoàn thuế phản ánh rõ định hướng nâng cao hiệu quả quản lý thuế, tăng tính minh bạch và phù hợp với thông lệ quốc tế.
Doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân cần chủ động cập nhật và nắm bắt những điểm mới này để đảm bảo tuân thủ pháp luật, tối ưu hóa chi phí và xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp với bối cảnh pháp lý mới.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2024). Luật Thuế Giá trị Gia tăng số 48/2024/QH15, ban hành ngày 26/11/2024.

Báo Lao Động (2024). 07 điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng sắp áp dụng từ 01/7/2025. Truy cập tại: https://laodong.vn.

Thư viện Pháp luật (2024). 07 điểm mới của Luật Thuế GTGT 2024 (áp dụng từ 01/07/2025). Truy cập tại: https://thuvienphapluat.vn.

Kế toán Bách Khoa (2025). Tổng hợp các điểm mới của Luật Thuế GTGT năm 2025. Truy cập tại: https://ketoanbachkhoa.vn.

Bộ Tài chính, EFY Việt Nam (2025). Hướng dẫn triển khai Luật Thuế GTGT 2024. Truy cập tại: https://efy.com.vn.

LuatVietnam.vn (2025). Hệ thống văn bản pháp luật điện tử. Truy cập tại: https://luatvietnam.vn.