Lê thị huyền trâm & cộng sự                      

               Khoa Kế toán – Đại học Duy Tân

Tóm tắt

Mục đích của nghiên cứu này là xác định các nhân tố ảnh hưởng và mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến Quyết định sử dụng dịch vụ ví điện tử Zalopay khi mua sắm trực tuyến của sinh viên đại học Duy Tân.

Thông qua phương pháp nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng, dựa trên các kiểm định độ tin cậy Cronbach Alpha, kiểm định nhân tố khám phá EFA và phân tích hồi quy, kết quả của nghiên cứu đã xác định các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng dịch vụ ví điện tử Zalopay của SV Đại học Duy Tân gồm: (1) Hiệu quả kỳ vọng, (2) Ảnh hưởng xã hội, (3) Nhận thức uy tín, (4) Ý định sử dụng.

Từ khóa: quyết định, dịch vụ, nhân tố,…

1. Giới thiệu

Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến Quyết định sử dụng dịch vụ ví điện tử Zalopay khi mua sắm trực tuyến của sinh viên đại học Duy Tân, đóng vai trò hết sức quan trọng giúp doanh nghiệp có những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong hoạt động kinh doanh của đơn vị. Góp phần giúp cho doanh nghiệp có được cái nhìn rõ hơn về đối tượng khách hàng của mình. Nhóm tác giả nghiên cứu chọn đối tượng sinh viên là đối tượng khách hàng thường xuyên sử dụng dịch vụ ví điện tử Zalopay. Từ các phương pháp nghiên cứu đã mạnh dạn đề ra các giải pháp, kiến nghị nhằm giúp doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện hơn để xây dựng các giải pháp thu hút hay giữ chân khách hàng. Cùng với đó đi kèm với phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh của mình, từng bước chinh phục thị trường thương mại điện tử tốt hơn trong tương lai. Đây là lý do mà bài viết này được thực hiện và trình bày trong nội dung các phần tiếp theo dưới đây.

2. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng cả phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng. Phương pháp định tính được sử dụng trong giai đoạn xây dựng bảng câu hỏi. Phương pháp định lượng được sử dụng thông qua bảng câu hỏi thu thập thông tin, thông tin thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 20.0. Thang đo được xây dựng dựa trên phương pháp đánh giá với hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha và phân tích nhân tố khám phá EFA, tiến hành phân tích nhân tố khẳng định CFA để kiểm định sự phù hợp của mô hình lý thuyết đã xây dựng.

3. Mô hình nghiên cứu

Dựa trên mô hình nhận thức của khách hàng về chất lượng và sự thỏa mãn, các mô hình nghiên cứu trước kết hợp với thực tế tại DN, mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến Quyết định sử dụng dịch vụ ví điện tử Zalopay khi mua sắm trực tuyến của sinh viên đại học Duy Tân bao gồm như sau:

Hình 1: Mô hình nghiên cứu về Quyết định sử dụng dịch vụ ví điện tử Zalopay khi mua sắm trực tuyến của sinh viên đại học Duy Tân

4. Kết quả và bàn luận

Trong nghiên cứu này, tác giả đã đề xuất mô hình gồm 4 biến độc lập (gồm có 22 biến quan sát) và 1 biến phụ thuộc (3 biến quan sát).

• Tổng quan về mẫu nghiên cứu

Trước khi tiến hành khảo sát định lượng, tác giả tiến hành khảo sát định tính sau đó phát phiếu khảo sát. Kết quả phát 420 phiếu thu hồi 410 phiếu, trong quá trình nhập liệu, có 10 phiếu trả lời không hợp lệ. Các phiếu bị loại do người trả lời phiếu khảo sát không cung cấp đủ thông tin hoặc thông tin bị loại bỏ do người được điều tra đánh cùng một loại lựa chọn. Do vậy mẫu khảo sát chính thức còn 400 phiếu và một số đặc điểm chính sau đây:

Bảng 1: Bảng phân bố mẫu theo một số thuộc tính sinh viên được khảo sát

• Kiểm định chất lượng thang đo bằng hệ số Cronbach’ Alpha

Bảng 2 :Kết quả phân tích độ tin cậy các nhóm biến bằng hệ số Cronbach’ Alpha

Qua kết quả phân tích hệ số Cronbach’Alpha ta thấy 4 thành phần thang đo về quyết định sử dụng dịch vụ ví điện tử Zalopay khi mua sắm trực tuyến của sinh viên đại học Duy Tân và các yếu tố phụ thuộc đều có độ tin cậy lớn hơn 0,6 nên đều tin cậy để sử dụng. Điều đó cho thấy thang đo được xây dựng có ý nghĩa trong thống kê và đạt hệ số tin cậy cần thiết. Nên được tiếp tục đưa vào phân tích nhân tố khám phá EFA.

• Phân tích nhân tố khám phá EFA các nhân tố thuộc biến độc lập

Trước tiên để kiểm tra xem các nhân tố độc lập có phù hợp để đưa vào phân tích nhân tố khám phá EFA hay không, ta tiến hành kiểm định Bartlett’s và hệ số KMO.

Bảng 3: Hệ số KMO và kiểm định Bartlett’s của các nhân tố độc lập lần 1
 

- Kết quả EFA có hệ số KMO = 0.900 khá cao thỏa mãn yêu cầu 0,5 ≤ KMO ≤ 1: phân tích nhân tố thích hợp với dữ liệu nghiên cứu. Kiểm định Bartlett là 5139.118 với mức ý nghĩa sig = 0,000 <0,05 (bác bỏ giả thuyết H0: các biến quan sát không có tương quan với nhau trong tổng thể), điều này chứng tỏ dữ liệu dùng để phân tích nhân tố EFA là hoàn toàn thích hợp. Với 21 biến quan sát được trích thành 4 nhân tố tại Eigenvalues = 1.212 và giá trị tổng phương sai trích = 63.017% ≥ 50%: đạt yêu cầu, khi đó có thể nói rằng 4 nhân tố này giải thích 63.017% biến thiên của biến quan sát. Vậy nên tạm thời kết luận có 4 nhân tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng dịch vụ ví điện tử Zalopay khi mua sắm trực tuyến của sinh viên đại học Duy Tân. Sử dụng phương pháp xoay nguyên góc (Varimax) các nhân tố. Kết quả lần xoay nhân tố được thể hiện như sau:

Bảng 4: Ma trận nhân tố xoay (Rotated Component Matrix^a)

ØPhân tích nhân tố khám phá EFA của biến phụ thuộc

            Bảng 5 : nhân tố khám phá EFA nhân tố sự hài lòng 

- Kết quả phân tích EFA cho thấy hệ số KMO = 0.675 > 0.5, khá cao thỏa mãn yêu cầu 0,5 ≤ KMO ≤ 1: phân tích nhân tố thích hợp với dữ liệu nghiên cứu. Kiểm định Bartlettlà 258.409 với mức ý nghĩa sig = 0,000 <0,05, phương sai trích bằng 65.341 % > 50%, các biến quan sát chỉ hình thành duy nhất một nhân tố. Như vậy sử dụng phân tích EFA là phù hợp và thang đo biến phụ thuộc (quyết định sử dụng dịch vụ của sinh viên) chỉ là thang đo đơn hướng.

Như vậy sau khi tiến hành phân tích khám phá nhân tố từ tập hợp các biến quan sát xây dựng được, không có nhân tốt nào thay đổi. Vì vậy mô hình nghiên cứu và các giả thuyết nghiên cứu vẫn giữ nguyên như mô hình ban đầu.

ØKết quả chạy tương quan

                    Bảng 6: Kết quả chạy tương quan

Ta thấy rằng, các hệ số tương quan giữa biến độc lập và biến phụ thuộc đều có ý nghĩa (sig<0.05), do vậy các biến độc lập đưa vào phân tích hồi qui là phù hợp.

ØPhân tích hồi quy

Sau khi rút trích được các nhân tố từ phân tích nhân tố khám phá, ta tiến hành phân tích hồi quy để xác định các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định sử dụng dịch vụ ví điện tử Zalopay . Phân tích hồi quy thực hiện với 4 nhân tố độc lập: ảnh hưởng xã hội, hiệu quả kỳ vọng, nhận thức uy tín, ý định sử dụng.

* Mức độ giải thích của mô hình

Bảng 7. Kiểm định mức độ giải thích của mô hình (Model Summary^b)

Bảng 8. Sự phù hợp của mô hình hồi quy đa biến

Bảng 8, Sig. <0,01, có thể kết luận rằng mô hình đưa ra phù hợp với dữ liệu thực tế. Hay nói cách khác, các biến độc lập có tương quan tuyến tính với biến phụ thuộc với mức độ tin cậy 99%

Bảng 9. Kết quả phân tích hồi quy

Hồi quy chưa chuẩn hóa sẽ là:

QD =0.172 + 0.183HQKV + 0.146AHXH + 0.192NTUT + 0.399YDSD

Hồi quy đã chuẩn hóa sẽ là:

QD* = 0.161hqkv* + 0.149ahxh* + 0.214ntut* + 0.341ydsd*

Thông qua kiểm định, có thể khẳng định rằng các nhân tố ảnh hưởng đến Quyết định sử dụng dịch vụ ví điện tử Zalopay khi mua sắm trực tuyến của sinh viên đại học Duy Tân, theo thứ tự tầm quan trọng là: “Ảnh hưởng xã hội”, “Hiệu quả kỳ vọng”, “Nhận thức uy tín”, “Ý định sử dụng”.

5. Kiến nghị

Từ kết quả nghiên cứu và một số nhận xét trên sẽ đưa ra một số kiến nghị như sau:

• Thứ nhất, Về ảnh hưởng xã hội: (1)Hợp tác với các tổ chức phi lợi nhuận, đoàn thể xã hội để triển khai các chương trình thiện nguyện, hỗ trợ các nhóm yếu thế trong xã hội như người già neo đơn, trẻ em mồ côi, người khuyết tật, đồng bào vùng sâu vùng xa,...(2) Tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường như trồng cây xanh, thu gom rác thải, tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho cộng đồng. (3)Phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức các hoạt động an sinh xã hội, phát triển cộng đồng như xây dựng nhà tình thương, cầu đường giao thông, trường học,...(4)Tuyên truyền về thanh toán điện tử an toàn, bảo mật thông qua các kênh truyền thông như mạng xã hội, website, hội thảo,...(5)Hướng dẫn người dùng cách sử dụng ví điện tử ZaloPay an toàn, bảo mật thông tin cá nhân.(6)Phối hợp với cơ quan chức năng tổ chức các chương trình, hoạt động tuyên truyền về tác hại của cờ bạc online, lừa đảo qua mạng, giúp người dân nâng cao cảnh giác, bảo vệ tài sản cá nhân.
• Thứ hai, Về hiệu quả kỳ vọng: (1)Cung cấp thêm các dịch vụ thanh toán như thanh toán hóa đơn điện nước, internet, truyền hình cáp,...; thanh toán học phí, viện phí; thanh toán vé máy bay, tàu xe,...; mua sắm trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử; đầu tư tài chính như gửi tiết kiệm, mua bán chứng khoán, quỹ mở,...(2)Mở rộng hợp tác với các đối tác khác nhau trong các lĩnh vực như ngân hàng, bán lẻ, du lịch, giải trí,... để cung cấp nhiều dịch vụ tiện ích hơn cho người dùng. (3)Nâng cấp giao diện ứng dụng ZaloPay, đơn giản hóa thao tác sử dụng, giúp người dùng dễ dàng thực hiện các giao dịch.(4)Phát triển thêm các tính năng tiện ích như thanh toán bằng mã QR, thanh toán qua tin nhắn, thanh toán bằng khuôn mặt,...(5)Tăng cường dịch vụ chăm sóc khách hàng, giải đáp thắc mắc nhanh chóng, hiệu quả thông qua nhiều kênh như tổng đài, chatbot, email,...

-      Thứ ba, Về nhận thức uy tín: (1)Áp dụng các công nghệ bảo mật tiên tiến nhất như mã hóa dữ liệu, xác thực hai yếu tố,... để đảm bảo an toàn thông tin cá nhân và tài sản của người dùng.(2)Tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật quốc tế như PCI DSS, ISO/IEC 27001,...(3)Cung cấp đầy đủ thông tin về các dịch vụ, chính sách và quy định trên website, ứng dụng ZaloPay và các kênh truyền thông khác.(4)Giải quyết khiếu nại của khách hàng một cách công bằng, minh bạch, đảm bảo quyền lợi của người dùng.

-      Thứ tư, Về ý định sử dụng: (1)Thường xuyên triển khai các chương trình khuyến mãi, giảm giá, tặng quà cho người dùng mới và khách hàng thân thiết. (2)Cung cấp các chương trình ưu đãi dành riêng cho từng dịch vụ, ví dụ như miễn phí thanh toán hóa đơn, hoàn tiền khi mua sắm trực tuyến,...(3)Quảng bá thương hiệu ZaloPay trên các kênh truyền thông phổ biến như truyền hình, báo chí, mạng xã hội,...(4)Tăng cường hợp tác với các KOLs, influencers để tiếp cận khách hàng tiềm năng.(5)Tham gia các hội chợ, triển lãm để giới thiệu sản phẩm và dịch vụ đến khách hàng.

6. Kết luận  

Nghiên cứu được thực hiện nhằm xác định những nhân tố ảnh hưởng đến Quyết định sử dụng dịch vụ ví điện tử Zalopay khi mua sắm trực tuyến của sinh viên đại học Duy Tân. Kết hợp giữa lý luận và kết quả thực nghiệm, nghiên cứu đã đưa ra một số kiến nghị nhằm giúp các DN có thể đưa ra những giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

TIẾNG VIỆT

1. Thông tin về dịch vụ đặt đồ ăn trực tuyến: “Bắt mạch” chiến trường đặt món trực tuyến _ Trang Cafef.vn & Khách hàng Việt nghĩ gì về dịch vụ đặt thức ăn trực tuyến? _ Báo Lao Động.
2. Quá trình ra quyết định mua hàng Blackwell, Miniard và Engel (1973).
3. Sơ đồ quyết định của người tiêu dùng của Blackwell, Miniard và Engel (1973).
4. Đinh Thị Hồng Thúy (2008) về “Nghiên cứu các nhân tố tác động đến việc lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ điện thoại di động của sinh viên TP.HCM”.
5. Mô hình nghiên cứu được thực hiện bởi See Siew Sin, Khalid Md Nor và AI- Agaga về “Những nhân tố tác động tới quyết định mua hàng trực tuyến của giới trẻ Malaysia” ,2012.
6. Nguyễn Thế Anh (2013) “Các nhân tố ảnh hưởng đến ý định mua hàng điện tử trực tuyến của người tiêu dùng TP Hà Nội”.
7. Bùi Hữu Phúc (2013) về “Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định mua sắm trực tuyến của người tiêu dùng Việt Nam’’.
8. “Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn dịch vụ truyền hình MyTV của khách hàng cá nhân trên địa bàn thành phố Huế” của Lê Cát Vi (2013).
9. “Các yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ mạng điện thoại di động” của ThS. Trần Hữu Ái (2014).

TIẾNG ANH

1. Thuyết hành động hợp lý (I. Ajzen and M. Fishbein, Prentice Hall, Englewood New Jersey, 1980, “The Theory of reasoned action” taken from “Understanding Attitudes and Predicting Human Behavior) và thuyết hành vi dự định (I. Ajzen, 1985, “Theory of planned behavior” taken from “From intentions to actions”).
2. I. Ajzen and M. Fishbein, Prentice Hall, Englewood New Jersey, 1980, “The Theory of reasoned action” taken from “Understanding Attitudes and Predicting Human Behavior”.
3. I. Ajzen, 1985, “Theory of planned behavior” taken from “From intentions to actions”).
4. Quantitative research method, Abraham Maslow's hierarchy of needs from Wikipedia
5. Jayendra và Jiyeon Kim (2012)  studied“Factors affecting Indian consumers' online buying behavior”.
6. According to Wen Gong et al (2013), when researching the topic "Factors influencing consumers' online shopping in China".
7. The purchasing decision process Blackwell, Miniard và Engel (1973).
8. Consumer Decision Diagram of Blackwell, Miniard và Engel (1973).
9. See Siew Sin, Khalid Md Nor , AI- Agaga  “Factors affecting the online purchase decision of young Malaysians” ,2012.

» Danh sách Tập tin đính kèm:

• huyentram72024.doc

» Tin mới nhất:

• Bài Viết - ThS. Nguyễn Khánh Thu Hằng - Trao đổi về sửa quy định quyết toán kinh phí sự nghiệp từ nguồn ngân sách thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia (16/11/2024)
• Bài Viết - ThS. Nguyễn Thị Đoan Trang - MỘT SỐ NỘI DUNG THAY ĐỔI TRONG THÔNG TƯ 24/2024/TT-BTC HƯỚNG DẪN CHẾ ĐỘ KẾ TOÁN HÀNH CHÍNH SỰ NGHIỆP (16/11/2024)
• Bài Viết - ThS. Thái Nữ Hạ Uyên - CÁCH TÍNH LƯƠNG HƯU TỪ NGÀY 01/07/2025 ĐỐI VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG ĐÓNG BHXH BẮT BUỘC (16/11/2024)
• Bài Viết - Ths. Nguyễn Thị Tấm - MỘT SỐ THAY ĐỔI VỀ BẢO HIỂM XÃ HỘI (16/11/2024)
• Bài Viết - ThS. Đào Thị Đài Trang - Dự thảo Thông tư thay Thông tư 200: Tổng hợp điểm mới về tài khoản kế toán, BCTC (16/11/2024)

» Các tin khác:

• Bài Viết - ThS. Mai Thị Quỳnh Như - TRAO ĐỔI CÁC NỘI DUNG THANH TOÁN CHI PHÍ KHÁM CHỮA BỆNH BẰNG BẢO HIỂM Y TẾ NĂM 2024 (15/07/2024)
• Bài Viết - ThS. Ngô Thị Kiều Trang - NGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP THAY THẾ LIÊN HOÀN TRONG PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG, PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TẠI CÁC DOANH NGHIỆP (15/07/2024)
• Bài Viết - ThS. Nguyễn Lê Nhân - TRAO ĐỔI VỀ CÁC QUY ĐỊNH VÀ QUY CHẾ PHÒNG KẾ TOÁN CẦN CÓ TẠI CÁC DOANH NGHIỆP (15/07/2024)
• Bài Viết - ThS. Nguyễn Thị Đoan Trang -KẾ TOÁN THU HOẠT ĐỘNG DO NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP TẠI CÁC ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH, SỰ NGHIỆP (17/06/2024)
• Bài Viết - ThS. Đinh Thị Thu Hiền - PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH THỰC HIỆN KẾ HOẠCH KHỐI LƯỢNG SẢN XUẤT (17/06/2024)
• Bài Viết - ThS. Nguyễn Thị Quỳnh Giao - TÌM HIỂU VỀ PHẦN MỀM KẾ TOÁN (17/06/2024)
• Bài Viết - ThS. Nguyễn Thị Hồng Sương - TÌM HIỂU ĐỊNH GIÁ BÁN SẢN PHẨM SẢN XUẤT HÀNG LOẠT TRONG DOANH NGHIỆP (17/06/2024)
• Bài Viết - ThS. Thái Nữ Hạ Uyên - CÁC KHOẢN CHI PHÍ BỊ KHỐNG CHẾ KHI QUYẾT TOÁN THUẾ TNDN (17/06/2024)
• Bài Viết - Ths. Nguyễn Thị Tấm - CẬP NHẬT MỚI DỰ THẢO LUẬT THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT (SỬA ĐỔI) (17/06/2024)
• Bài Viết - ThS. Dương Thị Thanh Hiền - TÌM HIỂU VỀ KẾ TOÁN TINH GỌN (17/06/2024)