Mai Thị Quỳnh Như – Khoa Kế toán
Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong tiến trình cải cách chính sách thuế tại Việt Nam. Những điều chỉnh đáng chú ý trong thuế doanh thu, thuế giá trị gia tăng (GTGT), và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) không chỉ phản ánh định hướng hiện đại hóa quản lý thuế mà còn cho thấy nỗ lực của Nhà nước trong việc thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp, chuyển đổi số và đảm bảo công bằng trong hệ thống thuế. Bài viết này trình bày và phân tích các điểm mới trong chính sách thuế doanh thu năm 2025 và đưa ra một số nhận định ban đầu về ảnh hưởng của chúng đối với các đối tượng nộp thuế và nền kinh tế.
1.Các nội dung thay đổi trong chính sách thuế doanh thu
Việc loại bỏ phương pháp khoán truyền thống đối với các hộ kinh doanh có doanh thu lớn phản ánh sự thay đổi trong triết lý quản lý thuế của Nhà nước. Thay vì dựa vào ước tính và khoán thu, hệ thống thuế mới buộc các hộ kinh doanh phải kê khai chính xác doanh thu và sử dụng hệ thống công nghệ để chứng minh điều đó. Điều này có thể giúp tăng thu ngân sách, giảm thất thoát và tạo ra sự công bằng giữa các nhóm đối tượng nộp thuế. Tuy nhiên, nó cũng đặt ra thách thức lớn cho các hộ kinh doanh chưa quen với việc sử dụng công nghệ, đặc biệt tại các vùng nông thôn, miền núi.
Việc tích hợp hệ thống mã số thuế với cơ sở dữ liệu định danh cá nhân là một bước tiến đáng kể trong cải cách hành chính công. Không chỉ giúp đơn giản hóa thủ tục thuế, chính sách này còn giúp ngăn chặn tình trạng trốn thuế thông qua việc sử dụng nhiều mã số thuế khác nhau. Tuy nhiên, vấn đề bảo mật dữ liệu cá nhân và năng lực vận hành hệ thống đồng bộ dữ liệu toàn quốc là những yếu tố cần được tính đến để đảm bảo tính bền vững của cải cách này.
Việc nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế GTGT giúp khoanh vùng lại nhóm đối tượng thực sự cần thiết phải nộp thuế, từ đó giảm thiểu chi phí hành chính và hỗ trợ khu vực kinh tế phi chính thức. Đồng thời, điều này cũng tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh nhỏ có thể tích lũy vốn và từng bước mở rộng quy mô. Tuy nhiên, nếu không có cơ chế giám sát tốt, chính sách này có thể bị lợi dụng để chia tách doanh nghiệp nhằm tránh nghĩa vụ thuế.
Chính sách miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cho thấy một bước đi tích cực trong việc tạo lập hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Ngoài việc hỗ trợ tài chính, chính sách này còn mang tính chất khuyến khích tinh thần khởi nghiệp trong xã hội. Tuy nhiên, cần có cơ chế đánh giá rõ ràng để xác định thế nào là doanh nghiệp 'đổi mới sáng tạo' nhằm tránh tình trạng lợi dụng chính sách.
Bên cạnh ưu đãi cho doanh nghiệp, chính sách mới còn mở rộng hỗ trợ đến đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học - những người giữ vai trò then chốt trong hệ sinh thái khởi nghiệp. Miễn giảm thuế TNCN không chỉ giúp nâng cao thu nhập thực tế mà còn tạo động lực thu hút và giữ chân nhân lực chất lượng cao. Tuy nhiên, cần minh bạch trong quy trình xác nhận đối tượng đủ điều kiện để đảm bảo hiệu quả thực thi.
Luật Thuế GTGT sửa đổi nhằm khắc phục những bất cập tồn tại như lỗ hổng trong khâu khấu trừ thuế, tranh chấp trong giá tính thuế và tính thiếu minh bạch trong hoạt động khuyến mại. Việc mở rộng đối tượng không chịu thuế có thể góp phần giảm chi phí cho người tiêu dùng cuối cùng, trong khi việc điều chỉnh giá tính thuế đối với hàng nhập khẩu giúp ngăn gian lận thương mại. Tuy nhiên, cải cách này cũng đòi hỏi sự nâng cấp trong cơ sở dữ liệu và đào tạo cán bộ thuế.
2.Tác động của những thay đổi trong thuế doanh thu đến hộ kinh doanh nhỏ và vừa
Những thay đổi này được định hướng nhằm tăng tính minh bạch, công bằng và hiện đại hóa công tác quản lý thuế. Tuy nhiên, tác động của luật thuế đến HKD NVV vừa có tác động tích cực và có tác động tiêu cực.
2. 1.Tác động tích cực
Tăng tính minh bạch trong hoạt động kinh doanh:
Việc buộc sử dụng hóa đơn điện tử và kê khai định kỳ giúp phản ánh doanh thu thực tế, giảm gian lận thuế và khuyến khích kinh doanh chính thức hóa. Qua đó, hộ kinh doanh có thể xây dựng uy tín và điều kiện tiếp cận tín dụng dễ dàng hơn.
Tạo sân chơi công bằng:
Chính sách mới góp phần hạn chế tình trạng "lách luật" và cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp và hộ kinh doanh nhỏ, đặc biệt trong cùng ngành nghề.
Khuyến khích phát triển lên doanh nghiệp:
Các chính sách mới có thể tạo động lực cho các hộ kinh doanh chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp, qua đó tiếp cận được nhiều chính sách hỗ trợ khác về tài chính, đào tạo, và thị trường.
2.2 . Thách thức đối với hộ kinh doanh nhỏ và vừa
Chi phí tuân thủ tăng:
Nhiều hộ kinh doanh chưa có thói quen kê khai thuế định kỳ, sử dụng phần mềm, hay thuê kế toán. Việc bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử đòi hỏi phải đầu tư ban đầu vào thiết bị, phần mềm, và đào tạo, gây áp lực tài chính không nhỏ.
Rủi ro bị xử phạt do thiếu hiểu biết:
Việc thay đổi thủ tục, quy trình mà không có hướng dẫn đầy đủ có thể khiến hộ kinh doanh vi phạm quy định mà không cố ý, từ đó chịu các hình thức xử phạt không đáng có.
Thiếu hỗ trợ kỹ thuật và pháp lý:
Ở các vùng nông thôn và miền núi, trình độ tiếp cận công nghệ thông tin còn hạn chế. Việc thiếu đội ngũ hỗ trợ thuế trực tiếp khiến chính sách trở nên xa lạ và khó tiếp cận.
1. Nghị quyết số 198/2025/QH15 về chính sách thuế và phí.
2. Thư viện Pháp luật. (2025). “06 chính sách mới về thuế 2025 đối với hộ kinh doanh.”
3. Lao động. (2025). “7 điểm mới của Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi.”
4. VnEconomy. (2025). “Từ ngày 1/7/2025: cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 200 triệu đồng mới phải nộp thuế VAT.”
» Danh sách Tập tin đính kèm:
» Tin mới nhất:
» Các tin khác: