17/06/2025 10:43:17 AM

Bài viết

Bài Viết - TS. Dương Thị Thanh Hiền - ​PHẦN MỀM KẾ TOÁN VÀ TRÍ TUỆ NHÂN TẠO (ARTIFICIAL INTELLIGENCE)
PHẦN MỀM KẾ TOÁN VÀ TRÍ TUỆ NHÂN TẠO (ARTIFICIAL INTELLIGENCE)

 

Dương Thị Thanh Hiền­­

 

Tóm tắt

Phần mềm kế toán truyền thống và trí tuệ nhân tạo (AI) có những khác biệt cơ bản trong cách thức hoạt động và khả năng ứng dụng. Phần mềm kế toán hoạt động theo các quy tắc và quy trình được lập trình sẵn, chủ yếu thực hiện các tác vụ cố định như ghi sổ, tính toán và tạo báo cáo theo công thức đã định, chỉ xử lý được dữ liệu có cấu trúc và mô tả tình hình tài chính quá khứ hoặc hiện tại. Ngược lại, AI có khả năng học hỏi, thích ứng và nhận diện mẫu từ dữ liệu,.... Xu hướng hiện tại là tích hợp AI vào các giải pháp kế toán để kết hợp độ tin cậy của hệ thống truyền thống với khả năng thông minh và linh hoạt của AI, tạo ra giá trị tối ưu cho doanh nghiệp.

1. Phần mềm kế toán

Phần mềm kế toán là các công cụ giúp tự động hóa các công việc kế toán cơ bản như nhập liệu, xử lý thanh toán, và chuẩn bị báo cáo. Phần mềm kế toán giúp kế toán viên và doanh nghiệp quản lý tài chính hiệu quả hơn, tiết kiệm thời gian và công sức.

Các tính năng và lợi ích của phần mềm kế toán như:

Tự động hóa các quy trình: Phần mềm kế toán tự động xử lý thông tin kế toán, từ nhập chứng từ đến lập báo cáo.

Quản lý thông tin tài chính: Giúp theo dõi các khoản thu chi, công nợ, hàng tồn kho và các chỉ số tài chính khác.

Lập báo cáo tài chính: Tạo các báo cáo tài chính chuẩn mực, đáp ứng yêu cầu pháp lý và hỗ trợ quản lý.

Tiết kiệm thời gian và công sức: Tối ưu hóa quy trình làm việc, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu suất.

Kết nối và tích hợp: Có thể kết nối với các hệ thống khác, như hệ thống ngân hàng, hệ thống thuế và hệ thống ERP.

Các loại phần mềm kế toán, như: (1) Phần mềm kế toán cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME): Tập trung vào việc hỗ trợ các nghiệp vụ cơ bản của kế toán, phù hợp với quy mô doanh nghiệp nhỏ và vừa. (2) Phần mềm kế toán cho doanh nghiệp lớn: Cung cấp các tính năng phức tạp hơn, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp lớn và đa ngành. (3) Phần mềm kế toán online: Cho phép truy cập và sử dụng phần mềm từ bất cứ đâu có kết nối internet.

2. Trí tuệ nhân tạo (AI) và vai trò trong công tác kế toán

Trí tuệ nhân tạo (AI) là một lĩnh vực công nghệ hiện đại, cho phép máy tính thực hiện các nhiệm vụ mà thường đòi hỏi trí tuệ của con người. Trong kế toán, AI sử dụng các kỹ thuật như máy học (Machine Learning), xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), nhận dạng ký tự quang học (OCR) để xử lý các tác vụ tài chính, tự động hóa các công việc thủ công, phân tích dữ liệu nhanh chóng đưa ra các dự báo tài chính chính xác hơn. Giúp cải thiện hiệu suất, giảm thiểu các rủi ro kế toán nhờ vào việc xử lý khối lượng lớn thông tin tài chính một cách nhanh chóng chính xác. Trí tuệ nhân tạo (AI) sử dụng các thuật toán phức tạp để phân tích dữ liệu, dự đoán xu hướng tài chính, và đưa ra các gợi ý chiến lược mà phần mềm kế toán không thể làm được.

AI không thay thế hoàn toàn kế toán, nhưng có thể hỗ trợ đáng kể bằng cách: Tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại; Phân tích dữ liệu và dự báo tài chính; Cung cấp thông tin chi tiết và sâu sắc hơn về tình hình tài chính. Nhờ AI, các công việc như phân tích dữ liệu lớn (Big Data), dự báo tài chính và nhận diện gian lận có thể được thực hiện nhanh chóng chính xác. Ví dụ, AI có khả năng dự đoán chi phí hoặc doanh thu trong tương lai dựa trên dữ liệu lịch sử, giúp các doanh nghiệp đưa ra các chiến lược kinh doanh hiệu quả, cải thiện quản lý dòng tiền.

Theo nghiên cứu của Akinadewo (2021), các doanh nghiệp sử dụng AI để quản lý phân tích dữ liệu tài chính đã cải thiện khả năng dự báo, tăng độ chính xác lên đến 90%, giúp tối ưu hóa hiệu quả hoạt động kinh doanh. Ngoài ra, AI không chỉ được xem xét về quản lý thời gian và hiệu quả giao dịch mà còn có cách tiếp cận mang tính chiến đấu để cạnh tranh với trí thông minh truyền thống của con người. Trong lĩnh vực học thuật và các phòng nghiên cứu ít người biết đến, AI được coi là đã sẵn sàng cho thời kỳ hoàng kim như một lực lượng chuyển đổi mang tính đột phá trong nhiều lĩnh vực kinh tế - không chỉ có chức năng kế toán và báo cáo tài chính của các doanh nghiệp (Stagliano và Tanzola, 2020). Theo đó, AI đang nhanh chóng thay đổi các phương thức hoạt động của các tổ chức và dự kiến ​​sẽ ngày càng tiếp quản các chức năng cốt lõi của nghề kế toán (Odoh và cộng sự, 2018).

Bảng 1. Sự khác nhau giữa phần mềm kế toán và trí tuệ nhân tạo (AI) trong kế toán

Sự khác nhau

Phần mềm kế toán

Trí tuệ nhân tạo (AI)

Bản chất

Hoạt động theo các quy tắc và quy trình được lập trình sẵn, thực hiện các tác vụ cố định như ghi sổ, tính toán, lập báo cáo theo quy định.

có khả năng học hỏi, nhận diện mẫu và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu, thậm chí xử lý những tình huống chưa được lập trình trước.

Xử lý dữ liệu

xử lý dữ liệu có cấu trúc theo định dạng chuẩn, yêu cầu người dùng nhập liệu chính xác theo mẫu

có thể xử lý cả dữ liệu có cấu trúc và phi cấu trúc, như nhận diện văn bản từ hóa đơn, phân loại giao dịch tự động, hay trích xuất thông tin từ email và tài liệu quét

Phân tích và dự đoán

Chủ yếu tạo ra các báo cáo mô tả tình hình quá khứ và hiện tại

Có thể thực hiện phân tích dự đoán, nhận diện xu hướng, phát hiện bất thường, và đưa ra các insights chiến lược cho việc ra quyết định

Tính tự động hóa

Tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại nhưng vẫn cần sự can thiệp của con người để thiết lập và giám sát

có thể tự động hóa ở mức độ cao hơn, tự học từ dữ liệu lịch sử để cải thiện độ chính xác và thậm chí đưa ra đề xuất tối ưu hóa quy trình

Tính linh hoạt

Hoạt động theo quy trình cố định, thay đổi yêu cầu can thiệp kỹ thuật

Có khả năng thích ứng và học hỏi liên tục từ dữ liệu mới, tự điều chỉnh để phù hợp với những thay đổi trong môi trường kinh doanh

Chi phí và triển khai

Thường có chi phí ban đầu thấp hơn, dễ triển khai và đào tạo người dùng.

Yêu cầu đầu tư lớn hơn về công nghệ, dữ liệu chất lượng cao, và nhân lực có chuyên môn để vận hành hiệu quả

Xu hướng tích hợp

Trong thực tế hiện tại, nhiều giải pháp kế toán đang tích hợp các yếu tố AI để nâng cao hiệu quả, tạo ra sự kết hợp giữa độ tin cậy của phần mềm truyền thống và trí thông minh của AI để mang lại giá trị tối ưu cho doanh nghiệp.

Nguồn: Tác giả tổng hợp

3. Kết luận

Phần mềm kế toán giúp tăng hiệu quả các công việc kế toán hàng ngày, trong khi AI mang lại khả năng phân tích và dự báo sâu sắc hơn, giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định chiến lược sáng suốt hơn.

Tài liệu tham khảo

Akinadewo, I. S. (2021). Artificial intelligence and accountants' approach to accounting functions. Covenant University Journal of Politics & International Affairs (Special Edition).

Stagliano, A. J., & Tanzola, G. J. (2020). Disrupting the accounting and financial reporting functions with implementation of artificial intelligence applications. In 9th International Conference on Business and Economic Development (ICBED), 20-22nd August. A virtual presentation. Conference Abstract.

Odoh, L. C., Echefu, S. C., Ugwuanyi, U. B., & Chukwuani, N. V. (2018). Effect of artificial intelligence on the performance of accounting operations among accounting firms in South East Nigeria. Asian Journal of Economics, Business and Accounting, 7(2), 1-11.

https://amis.misa.vn/99244/tong-quan-ve-cong-nghe-ai-ung-dung-trong-ke-toan/

 

» Danh sách Tập tin đính kèm:

» Các tin khác: