Bài viết

Nguyễn Thị Hồng Sương

Trong môi trường kinh doanh đầy biến động, các doanh nghiệp không chỉ tập trung vào lợi nhuận mà còn phải quan tâm đến sự hài lòng của khách hàng, quy trình vận hành hiệu quả và năng lực nhân sự. Đó chính là lý do Balanced Scorecard (BSC) ra đời.BSC là công cụ quản trị chiến lược được giới thiệu bởi Robert S. Kaplan và David P. Norton vào đầu những năm 1990. Khác với các hệ thống đánh giá truyền thống chỉ dựa trên tài chính, BSC đo lường hiệu quả tổ chức từ nhiều khía cạnh, đảm bảo sự cân bằng giữa ngắn hạn và dài hạn, giữa hiệu quả tài chính và giá trị phi tài chính.

1. Cấu trúc 4 khía cạnh của BSC

Balanced Scorecard được triển khai dựa trên 4 viễn cảnh (perspectives), giúp doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện và cân bằng.

2. Phân tích chi tiết 4 khía cạnh BSC

2.1. Viễn cảnh tài chính (Financial Perspective)

Đây là viễn cảnh truyền thống và quan trọng nhất, phản ánh kết quả cuối cùng mà doanh nghiệp hướng đến. Mục tiêu của viễn cảnh này là tối đa hóa lợi nhuận và giá trị cổ đông, đồng thời đảm bảo doanh nghiệp có năng lực tài chính mạnh để phát triển bền vững. Một số chỉ tiêu KPI thường dùng:

• Tăng trưởng doanh thu (%)
• Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE)
• Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh
• Tỷ suất lợi nhuận gộp

Chẳng hạn: Công ty A đặt mục tiêu tăng doanh thu 15% trong năm 2025.Để đạt được điều này, doanh nghiệp cần chiến lược mở rộng thị trường và giảm 5% chi phí sản xuất thông qua tối ưu hóa quy trình.

2.2. Viễn cảnh khách hàng (Customer Perspective)

Một doanh nghiệp chỉ có thể phát triển bền vững nếu khách hàng hài lòng và trung thành.BSC giúp doanh nghiệp theo dõi mức độ thỏa mãn và giá trị khách hàng cảm nhận.

Các mục tiêu chính:

• Tăng sự hài lòng của khách hàng.
• Gia tăng tỷ lệ khách hàng quay lại.
• Mở rộng thị phần và thương hiệu.

Chỉ tiêu KPI phổ biến:

• Chỉ số hài lòng khách hàng (Customer Satisfaction Index – CSI).
• Tỷ lệ khách hàng quay lại (Customer Retention Rate).
• Tỷ lệ khách hàng giới thiệu sản phẩm (Net Promoter Score – NPS).

Một chuỗi cửa hàng bán lẻ áp dụng BSC và phát hiện tỷ lệ khách hàng quay lại giảm 12% trong quý II. Sau phân tích, họ cải thiện dịch vụ hậu mãi và triển khai chương trình chăm sóc khách hàng, giúp tỷ lệ quay lại tăng lên 85% trong 3 tháng.

2.3. Viễn cảnh quy trình nội bộ (Internal Process Perspective)

Viễn cảnh này tập trung vào tối ưu hóa quy trình vận hành, từ sản xuất, cung ứng, đến dịch vụ khách hàng. Nếu quy trình nội bộ hiệu quả, chi phí sẽ giảm và chất lượng sản phẩm được cải thiện.

Các mục tiêu điển hình:

• Rút ngắn thời gian sản xuất.
• Giảm tỷ lệ sản phẩm lỗi.
• Tăng tốc độ ra sản phẩm mới.

Chỉ tiêu KPI phổ biến:

• Chu kỳ sản xuất (Production Cycle Time).
• Tỷ lệ hàng lỗi (%).
• Chi phí sản xuất/đơn vị sản phẩm.

Công ty may mặc áp dụng phương pháp Lean Manufacturing kết hợp BSC.
Kết quả: Thời gian sản xuất giảm 15%, tỷ lệ hàng lỗi giảm từ 4% xuống 1,5% chỉ sau 6 tháng.

2.4. Viễn cảnh học hỏi và phát triển (Learning & Growth Perspective)

Đây là nền tảng cho sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp, tập trung vào con người, công nghệ và văn hóa tổ chức.

Các yếu tố chính:

• Nâng cao kỹ năng và năng lực nhân viên.
• Xây dựng hệ thống công nghệ thông tin hiện đại.
• Tạo môi trường làm việc tích cực, giảm tỷ lệ nghỉ việc.

Chỉ tiêu KPI gợi ý:

• Tỷ lệ nhân viên được đào tạo kỹ năng mới (%).
• Mức độ hài lòng của nhân viên (Employee Satisfaction Score).
• Tỷ lệ nghỉ việc hàng năm (%).

Một công ty công nghệ đặt mục tiêu 90% nhân viên được đào tạo về AI trong năm 2025.
Nhờ đó, năng suất lao động tăng 20% và doanh thu từ sản phẩm mới tăng gấp đôi.

3. Quy trình triển khai BSC trong doanh nghiệp

 Để áp dụng BSC hiệu quả, doanh nghiệp cần thực hiện theo 5 bước cơ bản:

Lưu ý quan trọng:

·         Không nên chỉ tập trung vào viễn cảnh tài chính mà bỏ qua ba viễn cảnh còn lại.

·         Cần có sự tham gia của tất cả các phòng ban để đảm bảo tính đồng bộ.

4. Thách thức khi triển khai BSC

Dù mang lại nhiều lợi ích, doanh nghiệp vẫn có thể gặp khó khăn:

Kết luận

Balanced Scorecard (BSC) không chỉ là công cụ đánh giá hiệu quả, mà còn là kim chỉ nam chiến lược giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.

Trong thời đại chuyển đổi số, kết hợp BSC với công nghệ phân tích dữ liệu (Data Analytics) và AI sẽ nâng tầm khả năng quản trị, giúp doanh nghiệp:Ra quyết định nhanh và chính xác; Tối ưu hóa chi phí và quy trình nội bộ;Xây dựng đội ngũ nhân sự mạnh mẽ và sẵn sàng cho tương lai.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1.  Kaplan, R. S., & Norton, D. P. The Balanced Scorecard — Measures that Drive Performance. Harvard Business Review, 1992.

2. Kaplan, R. S., & Norton, D. P. Conceptual Foundations of the Balanced Scorecard. Harvard Business School.

3.  Thẻ điểm cân bằng (Balanced Scorecard – BSC) — tài liệu của TCVN (tiêu chuẩn Việt Nam).

4. Ứng dụng Balanced Scorecard để đánh giá thành quả hoạt động — bài báo nghiên cứu về các doanh nghiệp bất động sản trong nước.

» Danh sách Tập tin đính kèm:

• thang09nguyenthihongsuong.doc

» Tin mới nhất:

• Bài Viết - ThS. Đinh Thị Thu Hiền - TÌM HIỂU VỀ CÁC CHỈ SỐ PHÂN PHỐI LỢI NHUẬN TRONG DOANH NGHIỆP (16/09/2025)
• Bài Viết - TS. Nguyễn Thị Khánh Vân - Kiểm toán nội bộ: Nền tảng, Vai trò và Xu hướng phát triển trong bối cảnh mới (16/09/2025)

» Các tin khác:

• Bài Viết - TS. Dương Thị Thanh Hiền - ​ XU HƯỚNG CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC DOANH NGHIỆP (16/09/2025)
• Bài Viết - ThS. Nguyễn Thị Quỳnh Giao - KẾ TOÁN THUẾ XUẤT NHẬP KHẨU (16/09/2025)
• Bài Viết - ThS. Lê Thị Huyền Trâm - TÌM HIỂU VỀ THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN ĐỐI VỚI CỔ TỨC (16/09/2025)
• Bài Viết - ThS. Mai Thị Quỳnh Như - CHÍNH SÁCH MIỄN THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP TỐI ĐA 4 NĂM TỪ NGÀY 01/10/2025: CƠ HỘI, THÁCH THỨC VÀ GÓC NHÌN PHÁP LÝ – KINH TẾ (16/09/2025)
• Bài Viết - ThS. Ngô Thị Kiều Trang - Những điểm mới trong kê khai Thuế Thu nhập Doanh nghiệp tại Việt Nam và những bất cập đặt ra (16/09/2025)
• Bài Viết - ThS. Nguyễn Thị Đoan Trang - KHOÁ SỔ KẾ TOÁN _TRÌNH TỰ KHOÁ SỔ KẾ TOÁN TỪ NGÀY 01/01/2025 (16/09/2025)
• Bài Viết - ThS. Thái Nữ Hạ Uyên - NHỮNG ĐIỂM MỚI TRONG LUẬT THUẾ TNDN NĂM 2025 (16/09/2025)
• Bài Viết - ThS. Nguyễn Thị Tấm - Tìm hiểu về chính sách thuế mới của Mỹ đối với hàng hóa của Việt Nam (16/09/2025)
• Bài Viết - ThS. Đào Thị Đài Trang - 15 ĐIỂM MỚI VỀ LUẬT BẢO HIỂM XÃ HỘI NĂM 2024 (có hiệu lực từ 01/7/2025) (16/09/2025)
• Bài Viết - ThS. Hồ Thị Phi Yến - Thuế suất thuế TNDN áp dụng từ 1/10/2025 Và chính sách miễn giảm thuế TNDN (16/09/2025)