16/07/2025 09:05:15 AM

Bài viết

Bài Viết - TS. Dương Thị Thanh Hiền - ​ỨNG DỤNG TRÍ TUỆ NHÂN TẠO TRONG CÔNG TÁC GIẢNG DẠY KẾ TOÁN TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
ỨNG DỤNG TRÍ TUỆ NHÂN TẠO TRONG CÔNG TÁC GIẢNG DẠY KẾ TOÁN TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC

                                                                                                                        Dương Thị Thanh Hiền­­

 

Tóm tắt

Với sự phát triển không ngừng của công nghệ trí tuệ nhân tạo, giáo dục đại học đang kết hợp các yếu tố trí tuệ với nhau nhiều hơn trước đây. Là giai đoạn giảng dạy cuối cùng của việc bồi dưỡng nhân tài chuyên nghiệp tại trường đại học, làm thế nào để kết hợp với công nghệ hiện đại đã trở thành chủ đề nóng. Bài viết này khám phá quá trình ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào giảng dạy kế toán tại các trường đại học, đồng thời nêu bật được những lợi ích của việc tích hợp AI vào đào tạo kế toán hiện nay.

1. Giới thiệu

Trí tuệ nhân tạo (AI) đã là chủ đề nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực và mục đích khác nhau trong nhiều năm qua, và tác động của nó đối với giáo dục, đặc biệt là giáo dục đại học, không phải là mới đây. Kể từ lần đầu tiên tổ chức Hội nghị Quốc tế về Trí tuệ nhân tạo trong Giáo dục (AIED, 1989), các cuộc thảo luận về việc tích hợp AI vào quá trình giáo dục đã có những bước phát triển, đỉnh điểm là lễ kỷ niệm lần thứ 25 của hội nghị này vào năm 2024 (AIED, 2024). Trong bối cảnh này, việc hướng tới sử dụng AI trong giáo dục đại học ngày càng tăng, điều này không chỉ mang lại những thách thức mà còn là cơ hội cho một nền giáo dục năng động và cá nhân hóa hơn.

AI đồng nghĩa với các hệ thống thông minh có thể tự động hóa các nhiệm vụ thường do con người thực hiện. (Akgun; Greenhow, 2021; Bankins; Formosa, 2023). Nó có thể được định nghĩa là một nhánh của khoa học máy tính, tìm cách mô phỏng hành vi thông minh trong máy tính, với mục đích mô phỏng và cải thiện năng lực của con người (Akgun; Greenhow, 2021; Ballantine; Boyce; Stoner, 2024). Các ứng dụng của AI trong giáo dục có tiềm năng định nghĩa lại các phương pháp sư phạm truyền thống, thúc đẩy các phương pháp dạy và học mới (Celik và cộng sự, 2022; Jia; Sun; Looi, 2023; Stroparo và cộng sự, 2024). Những công nghệ đột phá này cho phép, ví dụ, cá nhân hóa trải nghiệm giảng dạy, tăng cường sự tham gia của sinh viên và cải thiện kết quả học tập.

Mặc dù việc sử dụng AI trong giáo dục đã nhận được nhiều sự chú ý và nhận diện hơn gần đây, nhưng điều quan trọng cần lưu ý là việc triển khai đầy đủ AI vẫn còn phải đối mặt với những thách thức đáng kể. Việc thiếu cơ sở hạ tầng đầy đủ và nhu cầu đào tạo giáo viên liên tục được chỉ ra là những trở ngại chính đối với việc tích hợp hiệu quả các công nghệ này vào môi trường giáo dục (Stroparo và cộng sự, 2024). Để các cơ sở giáo dục có thể tận dụng tối đa lợi ích của AI, điều cần thiết là phải đầu tư vào đào tạo giáo viên và hiện đại hóa cơ sở hạ tầng giáo dục (UNESCO, 2021). Ngoài ra, UNESCO cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các hướng dẫn về việc sử dụng AI một cách có đạo đức trong giáo dục. Năm 2023, tổ chức này đã công bố các khuyến nghị toàn cầu về ứng dụng AI tạo sinh, với mục đích hướng dẫn các cơ sở giáo dục và chính phủ áp dụng các chính sách thúc đẩy việc sử dụng công nghệ này một cách có trách nhiệm và toàn diện trong các hoạt động sư phạm (UNESCO, 2022). Những hướng dẫn này rất cần thiết để đảm bảo việc phát triển AI trong giáo dục diễn ra một cách có đạo đức và phù hợp với các nguyên tắc hòa nhập, minh bạch và đa dạng.

            Theo cách này, nghiên cứu tập trung vào các ứng dụng của AI trong giáo dục đại học về Kế toán, với mục tiêu là khám phá sự kết hợp Trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực này.

2. Ứng dụng AI trong giảng dạy kế toán

            Việc đưa trí tuệ nhân tạo vào giảng dạy kế toán tại các trường cao đẳng và đại học có thể giúp việc trình bày nội dung giảng dạy phù hợp hơn với đặc điểm nhận thức của sinh viên, đồng thời nâng cao khả năng hiểu và nắm vững nội dung giáo trình của sinh viên. Việc này không chỉ hiện thực hóa giao tiếp giữa giảng viên và sinh viên mà còn khơi dậy hứng thú học tập độc lập của sinh viên thông qua công nghệ thực tế ảo (VR - Virtual Reality) và thực tế tăng cường (AR - Augmented Reality). Thông qua mô hình sinh viên được thiết lập trong lớp học AI, đặc điểm của sinh viên có thể được phân tích, việc giảng dạy sinh viên phù hợp với năng lực của họ có thể được thực hiện hiệu quả và giáo dục cá nhân hóa có thể được hiện thực hóa. Trong tương lai, các lớp học AI cũng sẽ đáp ứng nhu cầu phân tích dữ liệu lớn và đa thiết bị đầu cuối, đồng thời cung cấp hỗ trợ dữ liệu cho việc thiết kế giảng dạy kế toán và đánh giá sinh viên. Sự kết hợp giữa công nghệ AI và giảng dạy kế toán phù hợp với xu hướng phát triển hiện nay (Bao, 2019).

Để đạt được mục tiêu “học tập suốt đời”, việc giảng dạy cần được thiết kế theo hướng lấy việc học làm trung tâm thay vì lấy việc dạy làm trung tâm. Cần nhấn mạnh “cảnh quan, hợp tác” và tập trung vào khả năng tích hợp kiến thức và tư duy. Giảng dạy dựa trên trò chơi là một cách nhanh chóng và hiệu quả để khuyến khích người học tham gia vào cảnh quan và thực hành. Với công nghệ VR và AR đang dần hoàn thiện, việc giảng dạy bằng VR và AR có thể cung cấp cho người học một môi trường ảo ba chiều phong phú, vượt qua giới hạn thời gian và không gian vật lý của các khóa học, đồng thời tạo ra một quy trình đào tạo mang tính trò chơi mà không gặp bất kỳ rủi ro nào.

Sinh viên đại học dành phần lớn thời gian trên lớp hoặc tự học tại trường. Ngay cả đối với các khóa thực hành, sách giáo khoa hoặc phần mềm đào tạo chuyên ngành thường được coi là tài liệu giảng dạy chính. Tuy nhiên, kế toán là một môn học có khả năng thực hành mạnh mẽ và vận dụng thực tế xuất sắc. Việc học lý thuyết thuần túy và ứng dụng phần mềm đơn giản không thể đáp ứng nhu cầu tin học hóa hiện nay. Cần phải kết hợp lý thuyết với vận hành và phân tích để đạt được mục tiêu tích hợp kiến thức với thực hành. Bằng cách sử dụng công nghệ VR và AR, chúng ta có thể mô phỏng nhiều bối cảnh thực tế về kinh doanh và quản lý của công ty dưới dạng trò chơi. Nó có thể cải thiện hiệu quả khả năng xử lý các tình huống khẩn cấp trong công việc tương lai của sinh viên và rèn luyện tư duy bình tĩnh và phản ứng nhanh của sinh viên khi gặp vấn đề bằng cách thiết lập các tình huống khẩn cấp một cách hợp lý. Việc ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo vào đào tạo kế toán có thể giải quyết vấn đề các khóa đào tạo đơn điệu và nội dung thực hành nhàm chán. Môi trường đa dạng cho phép sinh viên kết hợp hoàn toàn lý thuyết với thực hành và trải nghiệm hiệu quả giảng dạy tốt hơn. Phương pháp này không chỉ khơi gợi hứng thú và nâng cao năng lực thực hành của sinh viên mà còn giải quyết hiệu quả các vấn đề về năng lực thực hành kém và năng lực hợp tác nhóm, từ đó thúc đẩy sự thay đổi nhận thức của doanh nghiệp về ảnh hưởng tiêu cực của việc học tập đối với sinh viên đại học.

Trong quá trình giảng dạy đào tạo dựa trên trò chơi, sinh viên cần sắp xếp thời gian đều đặn mỗi ngày để tham gia vào môi trường làm việc bao gồm quản lý doanh nghiệp, quy trình kế toán và quan hệ con người mô phỏng doanh nghiệp thực tế, nhằm đạt được mục tiêu đào tạo về tư duy đa vai trò, giải quyết vấn đề, quản lý thông tin, hợp tác nhóm, tính linh hoạt, tham gia cộng đồng và hòa nhập đa văn hóa.

AI thu hẹp đáng kể sự khác biệt giữa đào tạo và làm việc, cho phép sinh viên tiếp cận với tình hình tài chính và tài chính thực tế, đồng thời trải nghiệm những đặc điểm của bản thân trong quá trình đào tạo thực tế tại trường, giúp sinh viên thích nghi với công việc tương lai và củng cố sự tự tin. Đồng thời, AI có thể giúp sinh viên nhận diện rõ ràng bản thân và có kế hoạch hợp lý cho sự nghiệp và cuộc sống. AI cũng giúp tăng tỷ lệ việc làm chất lượng cao cho sinh viên chuyên ngành tài chính kế toán, đồng thời hỗ trợ sinh viên chuyển tiếp từ trường học sang nơi làm việc.

3. Lợi ích của việc tích hợp AI vào đào tạo kế toán

Trong số những kết quả thu được từ việc áp dụng AI vào giảng dạy Khoa học Kế toán, việc cá nhân hóa việc học là một trong những tiến bộ chính, cho phép sinh viên tiếp nhận nội dung và phản hồi được điều chỉnh theo nhu cầu cụ thể của họ (Stroparo và cộng sự, 2024). Điều này đặc biệt quan trọng trong các ngành học phức tạp như kiểm toán và phân tích tài chính, nơi việc sử dụng AI có thể điều chỉnh các ví dụ và bài tập phù hợp với khó khăn của từng sinh viên.

Ngoài ra, các công cụ AI có thể tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại, chẳng hạn như tính toán tài chính và phân tích dữ liệu, cho phép giáo viên tập trung vào các hoạt động có giá trị gia tăng hơn, chẳng hạn như thảo luận lý thuyết và giải quyết vấn đề phức tạp (Ballantine; Boyce; Stoner, 2024; Mehdi Kaddouri và cộng sự, 2024). Nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng AI có thể chuyển đổi cách sinh viên tương tác với nội dung, mang lại phương pháp giảng dạy năng động và linh hoạt hơn.

Trong xu hướng này, khía cạnh thị trường lao động cần được giải quyết, vì điều cần thiết là trường đại học phải trình bày các công nghệ như vậy và ít nhất là thảo luận về các khía cạnh hoạt động và đạo đức, cho phép sinh viên làm việc với dữ liệu lớn và các công nghệ mới nổi, như đã nêu trong Hướng dẫn chương trình giảng dạy quốc gia cho khóa học Khoa học kế toán (Brasil, 2024 (Stroparo; Bochniak, 2024a). Do đó, tài liệu củng cố rằng AI có thể tăng cường sự tham gia của sinh viên thông qua môi trường học tập năng động và tương tác (Celik và cộng sự, 2022). Cũng đáng chú ý là khả năng dự đoán xu hướng tài chính và phân tích khối lượng lớn dữ liệu theo xu hướng và năng lực cho các chuyên gia kế toán tương lai (Zawacki-Richter và cộng sự, 2019).

Đối với sinh viên, việc tích hợp các công nghệ trò chơi hóa và mô phỏng kế toán dựa trên AI có thể làm tăng sự hứng thú và động lực (Stroparo và cộng sự, 2024). Mặt khác, đối với giáo viên, điều cần thiết là thúc đẩy đối thoại liên tục về những lợi ích và thách thức của AI, làm nổi bật tiềm năng của nó trong việc chuyển đổi các hoạt động giáo dục (Jia; Sun; Looi, 2023).

Các khía cạnh đạo đức cần được xem xét một cách hợp lý trong quá trình thảo luận về việc đưa AI vào giáo dục. Mehdi Kaddouri và cộng sự (2024) cảnh báo rằng việc sử dụng AI cần tôn trọng quyền riêng tư của sinh viên và tránh những thiên kiến trong thuật toán có thể làm gia tăng bất bình đẳng. Ngoài ra, Tavares và cộng sự (2020) nhấn mạnh rằng AI không nên thay thế vai trò của con người trong giảng dạy, mà nên bổ sung cho sự tương tác giữa giáo viên và sinh viên, bảo tồn các giá trị cơ bản của giáo dục, chẳng hạn như hòa nhập và cơ hội bình đẳng. UNESCO (2021) cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của các hướng dẫn rõ ràng về việc sử dụng AI một cách có đạo đức, đề xuất rằng các tổ chức giáo dục sinh viên về tác động xã hội và đạo đức của công nghệ này.

4. Kết luận

Việc tích hợp AI vào giáo dục đại học, đặc biệt là đối với môn học Khoa học Kế toán, có những tác động đáng kể, đặc biệt là về mặt cá nhân hóa việc giảng dạy và tự động hóa các nhiệm vụ lặp đi lặp lại, chẳng hạn như phân tích dữ liệu và kiểm toán tài chính, cũng như tự động hóa các nhiệm vụ thường xuyên, bao gồm tính toán chi phí, kiểm toán tài chính và phân tích báo cáo tài chính. Ngoài ra, việc cá nhân hóa việc giảng dạy, được hỗ trợ bởi các công cụ AI, cho phép sinh viên tiếp cận nội dung phù hợp với nhu cầu của họ. Nghiên cứu cũng nhận thấy rằng việc tích hợp các công cụ AI vào thực tiễn giáo dục dẫn đến việc giảng dạy năng động, phù hợp với nhu cầu cá nhân, thúc đẩy một môi trường học tập chủ động và cá nhân hóa. Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức như nhu cầu đào tạo liên tục cho giảng viên và tính đầy đủ của cơ sở hạ tầng tổ chức, cũng như những tác động về mặt sư phạm và đạo đức phát sinh từ việc triển khai chúng (Stroparo & Lemos, 2024).

Ngay cả khi đối mặt với những thách thức quan trọng như vậy, tiềm năng của AI trong giáo dục Kế toán bao gồm cải thiện việc ra quyết định, dự đoán xu hướng tài chính và cá nhân hóa trải nghiệm học tập, những yếu tố có thể chuyển đổi giáo dục kế toán và chuẩn bị cho các chuyên gia tương lai cho một thị trường việc làm phù hợp hơn với công nghệ và thực tế. Trong tương lai, các lớp học AI cũng sẽ đáp ứng nhu cầu phân tích dữ liệu lớn và đa thiết bị đầu cuối, đồng thời cung cấp hỗ trợ dữ liệu cho việc thiết kế giảng dạy kế toán và đánh giá sinh viên. Sự kết hợp giữa công nghệ AI và giảng dạy kế toán phù hợp với xu hướng phát triển hiện nay.

 

Tài liệu tham khảo

Bao, W. (2019, June). Research on the Application of Artificial Intelligence Technology in Accounting Teaching of Colleges. In 2nd International Seminar on Education Research and Social Science (ISERSS 2019) (pp. 135-138). Atlantis Press.

Kaddouri, M., Chniete, I., Mhamdi, K., Bouamri, A., & Atmani, K. (2025). Critical Thinking Skills and Artificial Intelligence (AI). In Enhancing Classroom Instruction and Student Skills With AI (pp. 337-376). IGI Global Scientific Publishing.

Liu, B. L., Morales, D., Roser-Chinchilla, J., Sabzalieva, E., Valentini, A., Vieira do Nascimento, D., & Yerovi, C. (2023). Harnessing the era of artificial intelligence in higher education: a primer for higher education stakeholders.

Stroparo, T. R., & Bochniak, B. (2024). Disruptive innovations: Artificial intelligence, blockchain, internet of things, and big data in the transformation of enterprise finance. Seven Editora.

Stroparo, T. R., & Lemos, V. A (2024). Artificial intelligence and higher education in accounting: impacts, challenges and potentialities.

Ballantine, J., Boyce, G., & Stoner, G. (2024). A critical review of AI in accounting education: Threat and opportunity. Critical Perspectives on Accounting, 99, 102711.

» Danh sách Tập tin đính kèm:

» Các tin khác: