TÌM HIỂU VỀ CÁC CHỈ TIÊU PHÂN TÍCH TRONG DOANH NGHIỆP

Th.S Lê Thị Huyền Trâm

BM Kiểm toán và phân tích

Phân tích tài chính mang lại hiệu quả không hề nhỏ cho doanh nghiệp bởi nếu không có nó, chắc chắn nhà quản lý sẽ không thể nắm bắt chính xác số liệu để đưa ra tính toán, quyết định. Có rất nhiều đối tượng quan tâm và sử dụng thông tin kinh tế tài chính của doanh nghiệp: chủ doanh nghiệp, nhà tài trợ, nhà cung cấp, khách hàng… Mỗi đối tượng lại quan tâm theo giác độ và mục tiêu khác nhau, nhưng thường liên quan với nhau. Do nhu cầu về thông tin tài chính của doanh nghiệp rất đa dạng, đòi hỏi phân tích tài chính phải được tiến hành bằng nhiều phương pháp khác nhau để từ đó đáp ứng nhu cầu của các đối tượng quan tâm. Bài viết giới thiệu một số chỉ tiêu phân tích tài chính trong DN du lịch.

Từ khóa: phân tích, doanh nghiệp, kế toán quản trị

1. Nhóm chỉ tiêu về tỷ lệ hoạt động

* Tỷ lệ lợi nhuận (Profit Margin)

Chỉ số này cho biết mức lợi nhuận tăng thêm trên mỗi đơn vị hàng hoá được bán ra hoặc dịch vụ được cung cấp. Do đó nó thể hiện mức độ hiệu quả của hoạt động kinh doanh trong doanh nghiệp. Dĩ nhiên là chỉ số này khác nhau giữa các ngành.

Tỷ lệ lợi nhuận = Lợi nhuận ròng/ Doanh thu thuần

Trong đó: Lợi nhuận ròng = Doanh thu thuần – Giá vốn hàng bán – Chi phí quản lý, bán hàng, v.v – Thuế TNDN phải nộp

* Tỷ lệ lợi nhuận hoạt động (Operating Profit Margin)

Tỷ lệ lợi nhuận hoạt động = Thu nhập hoạt động/ Doanh thu thuần

Trong đó: Thu nhập hoạt động = Thu nhập trước thuế và lãi vay từ hoạt động kinh doanh bán hàng và cung cấp dịch vụ

* EBITDA (Earnings before interest, taxes, depreciation, and amortization)

EBITDA = Lợi nhuận trước thuế và khấu hao/ Doanh thu thuần

2. Nhóm chỉ tiêu về hiệu suất hoạt động

* Số vòng quay hàng tồn kho:

Số vòng quay hàng tồn kho= giá vốn hàng bán / hàng tồn kho bình quân

Hệ số này phản ánh: 1 đồng vốn hàng tồn kho quay được bao nhiêu vòng trong một kỳ?

Số vòng quay hàng tồn kho phụ thuộc rất lớn vào đặc điểm của ngành kinh doanh, chính sách tồn kho của doanh nghiệp.

Thông thường, số vòng quay hàng tồn kho lớn hơn so với các doanh nghiệp cùng ngành thể hiện: việc tổ chức, quản lý dự trữ của doanh nghiệp là tốt, doanh nghiệp rút ngắn được chu kỳ kinh doanh, giảm lượng vốn bỏ vào hàng tồn kho.

Nếu số vòng quay hàng tồn kho thấp, thể hiện: doanh nghiệp có thể dự trữ vật tư quá mức, dẫn đến ứ đọng hàng tồn kho hoặc tình hình tiêu thụ sản phẩm chậm.

Từ số vòng quay hàng tồn kho, ta tính được số ngày trung bình thực hiện 1 vòng quay hàng tồn kho:

* Số vòng quay nợ phải thu:

Số vòng quay nợ phải thu = doanh thu bán hàng/ khoản phải thu bình quân

Hệ số này phản ánh: trong kỳ, nợ phải thu luân chuyển được bao nhiêu vòng? Phản ánh tốc độ thu hồi công nợ của doanh nghiệp.

Kỳ thu tiền bình quân phản ánh: kể từ lúc xuất giao hàng đến khi thu được tiền bán hàng thì mất bao lâu?

Kỳ thu tiền bình quân của doanh nghiệp phụ thuộc vào chính sách bán chịu, việc tổ chức thanh toán của doanh nghiệp.

3. Nhóm chỉ tiêu về khả năng sinh lời

* Tỷ suất sinh lời của tài sản ( ROA )

Công thức :

Tỷ suất này sẽ đo lường kết quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp để tạo ra lợi nhuận
Tỷ số càng cao càng tốt.

* Tỷ suất sinh lời của VCSH ( ROE )

Công thức :Lợi nhuận sau thuế/ vốn chủ sỡ hữu

Tỷ suất này phản ánh hiệu qủa sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp từ nguồn vốn chủ sở hữu

Hệ số càng cao càng tốt.

4. Nhóm chỉ tiêu về khả năng thanh toán

* Hệ số thanh toán ngắn hạn = TSNH/Nợ ngắn hạn

Công thức : Hệ số thanh toán ngắn hạn nhằm đánh giá khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn trong vòng 12 tháng bằng các tài sản có khả năng chuyển hóa thành tiền trong vòng 12 tháng tới.

* Khả năng thanh toán lãi vay

Công thức :

Chỉ số này sẽ đánh giá mức độ lợi nhuận trước khi trả lãi vay đảm bảo khả năng trả lãi hàng năm

* Hệ số giá trên thu nhập:

Hệ số giá trên thu nhập = Giá thị trường một CP thường/ Thu nhập 1 cổ phiếu thường

Ý nghĩa: Nhà đầu tư hay thị trường sẵn sàng trả bao nhiêu để đổi lấy 1 đồng thu nhập hiện tại của doanh nghiệp?

Chỉ số tài chính giúp nhà phân tích chỉ cần nhìn lướt qua các báo cáo tài chính cũng có thể tìm ra được xu hướng phát triển của doanh nghiệp cũng như giúp nhà đầu tư, các chủ nợ kiểm tra được tình hình sức khỏe tài chính của doanh nghiệp.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Th.S Huỳnh Lợi( 2010), Giáo trình kế toán quản trị, Nhà xuất bản Thống kê

2. Th.S Võ Ngàn Thơ(2009), Quản trị dự án đầu tư

3. Nguyễn Tấn Bình (2010), Quản trị tài chính ngắn hạn, Nhà xuất bản Thống kê

4. Giáo trình Phân tích hoạt động kinh doanh – TS Trịnh Văn Sơn, Đào Nguyên Phi-ĐH Huế- 2006