TRAO ĐỔI VỀ CÁC CHÍNH SÁCH THUẾ TẠI VIỆT NAM TỪ NGÀY 1/7/2025

1. Mở đầu

Từ ngày 1/7/2025, nhiều chính sách thuế mới bắt đầu có hiệu lực theo các đạo luật sửa đổi và các văn bản hướng dẫn do Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính ban hành. Bối cảnh sửa đổi chính sách thuế là nhu cầu điều chỉnh hệ thống thuế phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội, yêu cầu tái cơ cấu ngân sách nhà nước và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Đồng thời, Việt Nam cần tiếp tục thực hiện mục tiêu hỗ trợ người dân và doanh nghiệp phục hồi sau đại dịch COVID-19, ổn định nền tài chính công và định hướng tiêu dùng, đầu tư bền vững.

Các sắc thuế được điều chỉnh từ 1/7/2025 bao gồm: thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế thu nhập cá nhân (TNCN), thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), cùng với các chính sách quản lý thuế điện tử, hóa đơn số và dự thảo chính sách thuế tài sản. Bài viết này nhằm phân tích các ưu điểm và nhược điểm nổi bật của các chính sách thuế mới, từ đó đưa ra một số kiến nghị hoàn thiện hệ thống thuế phù hợp với thực tiễn.

2. Phân tích chính sách thuế cụ thể

2.1. Thuế Giá trị gia tăng (GTGT)

Một trong những điểm đáng chú ý từ ngày 1/7/2025 là việc tiếp tục áp dụng mức thuế GTGT 8% cho một số nhóm hàng hóa, dịch vụ đến hết năm 2025 theo Nghị quyết 142/2024/QH15. Đây là chính sách nối tiếp các gói hỗ trợ thuế từ giai đoạn hậu COVID-19.

Ưu điểm:

• Hỗ trợ doanh nghiệp giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh, nhất là các lĩnh vực bán lẻ, du lịch, ăn uống.
• Góp phần kích thích tiêu dùng nội địa, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Nhược điểm:

• Làm giảm nguồn thu ngân sách trong ngắn hạn.
• Một số doanh nghiệp gặp khó khăn khi xác định chính xác mặt hàng được giảm thuế, do hướng dẫn còn chồng chéo.

2.2. Thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN)

Chính sách thuế TNDN tiếp tục duy trì ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và đầu tư vùng sâu, vùng xa.

Ưu điểm:

• Góp phần thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân, tạo việc làm và tăng năng suất lao động.
• Thể hiện rõ chính sách tài khóa linh hoạt nhằm hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp.

Nhược điểm:

• Tiêu chí xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa còn phức tạp.
• Có nguy cơ bị lạm dụng ưu đãi nếu không có cơ chế giám sát chặt chẽ.

2.3. Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN)

Dù chưa có thay đổi lớn trong biểu thuế, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, phản ánh nhu cầu cải cách phù hợp với mức sống hiện nay.

Ưu điểm:

• Nếu được thông qua, việc tăng mức giảm trừ sẽ giúp người lao động giảm nghĩa vụ thuế, tăng thu nhập khả dụng.
• Góp phần ổn định đời sống dân cư trong bối cảnh lạm phát.

Nhược điểm:

• Biểu thuế lũy tiến từng phần hiện vẫn chưa phản ánh đầy đủ thay đổi mức sống và thu nhập.
• Kê khai thuế cho người có nhiều nguồn thu vẫn phức tạp, gây khó khăn trong quản lý và tuân thủ.

2.4. Thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB)

Từ tháng 7/2025, thuế TTĐB được điều chỉnh tăng đối với các sản phẩm có hại cho sức khỏe như thuốc lá, rượu bia và nước giải khát có đường.

Ưu điểm:

• Định hướng tiêu dùng lành mạnh, nâng cao sức khỏe cộng đồng.
• Tăng thu ngân sách từ các mặt hàng không khuyến khích tiêu dùng.

Nhược điểm:

• Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh các mặt hàng này đối mặt với chi phí tăng.
• Có thể dẫn đến gia tăng hàng lậu, hàng giả nếu không kiểm soát thị trường hiệu quả.

2.5. Thuế Tài sản (đang tham vấn công chúng)

Hiện tại, Bộ Tài chính đang tổ chức lấy ý kiến rộng rãi về chính sách thuế tài sản, với mục tiêu có thể áp dụng sau năm 2025.

Ưu điểm:

• Tạo nguồn thu bền vững, ổn định cho ngân sách địa phương.
• Hạn chế đầu cơ bất động sản, thúc đẩy sử dụng tài sản hiệu quả.

Nhược điểm:

• Khó áp dụng nếu không có cơ sở dữ liệu tài sản đầy đủ.
• Dễ gây phản ứng xã hội nếu đánh thuế nhà ở phổ thông hoặc đối tượng thu nhập thấp.

2.6. Quản lý thuế và ứng dụng công nghệ số

Việc áp dụng hóa đơn điện tử toàn quốc, kê khai và nộp thuế điện tử, tích hợp với dữ liệu dân cư là bước tiến lớn trong cải cách quản lý thuế.

Ưu điểm:

• Giảm thời gian, chi phí cho người nộp thuế.
• Tăng tính minh bạch, chống gian lận, trốn thuế hiệu quả hơn.

Nhược điểm:

• Doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh cá thể gặp khó khăn trong chuyển đổi số.
• Hạ tầng công nghệ chưa đồng đều, còn nhiều rủi ro về bảo mật thông tin.

3. Đánh giá tổng quan và kiến nghị chính sách

Tổng thể, các chính sách thuế từ 1/7/2025 thể hiện định hướng tiếp tục hỗ trợ phục hồi kinh tế, cải thiện hiệu quả quản lý thuế và tăng cường nguồn thu ngân sách một cách hợp lý. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số bất cập như:

• Thiếu sự đồng bộ giữa các luật thuế và văn bản hướng dẫn.
• Chưa cải cách mạnh mẽ biểu thuế TNCN để phản ánh mức sống mới.
• Việc xác định đối tượng ưu đãi trong thuế TNDN còn chưa nhất quán.
• Cơ sở dữ liệu tài sản phục vụ thuế tài sản còn yếu.

Một số kiến nghị cụ thể:

• Sớm sửa đổi Luật Thuế TNCN theo hướng đơn giản hóa biểu thuế, nâng mức giảm trừ.
• Rà soát lại tiêu chí ưu đãi trong thuế TNDN để đảm bảo công bằng và hiệu quả.
• Tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ, trong quá trình chuyển đổi số về thuế.
• Đầu tư xây dựng cơ sở dữ liệu tài sản quốc gia phục vụ thuế tài sản.

4. Kết luận

Chính sách thuế từ 1/7/2025 tại Việt Nam đánh dấu bước tiến trong điều hành tài khóa và cải cách hệ thống thuế, thể hiện sự chủ động trong hỗ trợ kinh tế, đảm bảo công bằng và hiệu quả thuế. Tuy nhiên, để chính sách đi vào cuộc sống một cách hiệu quả, cần tiếp tục rà soát, sửa đổi phù hợp với thực tiễn và đảm bảo sự đồng thuận xã hội. Việc hoàn thiện hệ thống thuế không chỉ là trách nhiệm của cơ quan quản lý, mà còn là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh phát triển bền vững và hội nhập toàn cầu.