CÁC NỘI DUNG SỬA ĐỔI CỦA LUẬT THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN TỪ NĂM 2026

ThS. Mai Thị Quỳnh Như- Khoa Kế toán

Trong những năm gần đây, đời sống kinh tế  xã hội tại Việt Nam có nhiều chuyển biến mạnh mẽ, thu nhập của người dân thay đổi đáng kể kéo theo nhu cầu điều chỉnh chính sách thuế để phù hợp thực tế. Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành đã bộc lộ nhiều hạn chế, đặc biệt khi mức giảm trừ gia cảnh và các quy định liên quan đến thu nhập chịu thuế không còn tương xứng với mặt bằng giá cả và chi phí sinh hoạt. Trước yêu cầu đổi mới và đảm bảo công bằng trong chính sách thuế, Bộ Tài chính đang xây dựng dự án sửa đổi toàn diện Luật Thuế thu nhập cá nhân, dự kiến áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Đây được xem là bước cải cách quan trọng nhằm hỗ trợ người lao động, thúc đẩy sản xuất kinh doanh và góp phần hoàn thiện hệ thống thuế hiện đại, minh bạch và phù hợp hơn với bối cảnh phát triển kinh tế số.

1. MỘT SỐ NỘI DUNG SỬA ĐỔI CỦA LUẬT THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN

Một số điểm thay đổi dự kiến đối với thu nhập chịu thuế của cá nhân, với hiệu lực từ kỳ tính thuế năm 2026, bao gồm:

1.1 Thay đổi ngưỡng thu nhập chịu thuế TNCN

Theo quy định hiện hành, ngưỡng thu nhập chịu thuế TNCN từ hoạt động kinh doanh là 100 triệu đồng trở lên (quy định tại Khoản 1, Điều 3, Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, sửa đổi bởi Luật số 71/2014/QH13).

Tuy nhiên, căn cứ theo Điều 17, Luật Thuế giá trị gia tăng 2024, ngưỡng thu nhập chịu thuế TNCN từ kinh doanh tại Khoản 1, Điều 3, Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 nêu trên đã được sửa đổi từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng.

Thu nhập từ hoạt động kinh doanh chịu thuế theo quy định mới gồm:

Thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ;

Thu nhập từ hoạt động hành nghề độc lập của cá nhân có giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật.

Thu nhập từ kinh doanh chịu thuế TNCN của hộ, cá nhân sản xuất, kinh doanh có doanh thu trên mức quy định tại Khoản 25, Điều 5, của Luật Thuế giá trị gia tăng 2024 là 200 triệu đồng/năm.

Quy định mới về tăng ngưỡng thu nhập chịu thuế TNCN của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026, theo quy định tại Điều 18, Luật Thuế giá trị gia tăng 2024.

1.2 Dự thảo về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh

Theo dự thảo Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh quy định tại Điều 1 Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 như sau:

- Mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 15,5 triệu đồng/tháng (186 triệu đồng/năm);

- Mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 6,2 triệu đồng/tháng.

1.3 Thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân mới nhất

- Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau.

- Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân trong trường hợp cá nhân chỉ có một nhà ở, đất ở duy nhất.

- Thu nhập từ giá trị quyền sử dụng đất của cá nhân được Nhà nước giao đất.

- Thu nhập từ nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau.

- Thu nhập của hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản chưa qua chế biến thành các sản phẩm khác hoặc chỉ qua sơ chế thông thường.

- Thu nhập từ chuyển đổi đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân được Nhà nước giao để sản xuất. 

- Thu nhập từ lãi tiền gửi tại tổ chức tín dụng, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.

- Thu nhập từ kiều hối.

- Phần tiền lương làm việc ban đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn so với tiền lương làm việc ban ngày, làm trong giờ theo quy định của pháp luật.

- Tiền lương hưu do Quỹ bảo hiểm xã hội chi trả; tiền lương hưu do quỹ hưu trí tự nguyện chi trả hàng tháng.

- Thu nhập từ học bổng, bao gồm:

+ Học bổng nhận được từ ngân sách nhà nước;

+ Học bổng nhận được từ tổ chức trong nước và ngoài nước theo chương trình hỗ trợ khuyến học của tổ chức đó.

- Thu nhập từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, tiền bồi thường tai nạn lao động, khoản bồi thường nhà nước và các khoản bồi thường khác theo quy định của pháp luật.

- Thu nhập nhận được từ quỹ từ thiện được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập hoặc công nhận, hoạt động vì mục đích từ thiện, nhân đạo, không nhằm mục đích lợi nhuận.

- Thu nhập nhận được từ nguồn viện trợ nước ngoài vì mục đích từ thiện, nhân đạo dưới hình thức chính phủ và phi chính phủ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

- Thu nhập từ tiền lương, tiền công của thuyền viên là người Việt Nam làm việc cho các hãng tàu nước ngoài hoặc các hãng tàu Việt Nam vận tải quốc tế.

- Thu nhập của cá nhân là chủ tàu, cá nhân có quyền sử dụng tàu và cá nhân làm việc trên tàu từ hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp phục vụ hoạt động khai thác, đánh bắt thủy sản xa bờ.

2. Tác động đối với người lao động và cá nhân kinh doanh

- Đối với người làm công ăn lương: Nếu mức giảm trừ gia cảnh được nâng và biểu thuế rút gọn, nhiều người có thu nhập trung bình hoặc thấp sẽ giảm nghĩa vụ thuế, thậm chí không phải nộp thuế ngay.

- Đối với cá nhân kinh doanh nhỏ: Nâng ngưỡng doanh thu không chịu thuế (200 triệu đồng/năm) và tính thuế trên thu nhập ròng thay vì khoán sẽ giúp các hộ kinh doanh nhỏ giảm gánh nặng thủ tục và chi phí.

- Tuy nhiên, với người có thu nhập cao hoặc thu nhập từ nhiều nguồn, nếu hệ thống thuế mở rộng “thu nhập chịu thuế” và mức tối đa vẫn 35 %, thì nghĩa vụ thuế có thể tăng lên.

3. Kết luận

Việc sửa đổi thu nhập chịu thuế và chính sách thuế TNCN từ năm 2026 là một bước quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa hệ thống thuế tại Việt Nam. Nếu được thực hiện theo đúng lộ trình và nội dung dự kiến, người lao động và các cá nhân kinh doanh nhỏ sẽ được hưởng lợi từ chính sách thuế công bằng hơn.

Tài liệu tham khảo:

1. Luật thuế thu nhập cá nhân số 04/2007/QH12 ngày 21/11/2007.

2. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế 71/2014/QH13 ngày 26/11/2014.

3. Luật thuế giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 ngày 26/11/2024.

4.https://thuvienphapluat.vn/chinh-sach-phap-luat-moi/vn/ho-tro-phap-luat/chinh-sach-moi/76813/sua-doi-thu-nhap-chiu-thue-thu-nhap-ca-nhan-tu-nam-2026, truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2025.