15/11/2024 09:44:26 AM

Bài viết

Bài Viết - TS. Dương Thị Thanh Hiền - ​THỰC TRẠNG DỊCH VỤ KẾ TOÁN TẠI VIỆT NAM LỢI ÍCH VÀ NHU CẦU HIỆN NAY
THỰC TRẠNG DỊCH VỤ KẾ TOÁN TẠI VIỆT NAM

 LỢI ÍCH VÀ NHU CẦU HIỆN NAY

 

Dương Thị Thanh Hiền­­

 

Tóm tắt

Hiện nay, cho dù là doanh nghiệp đã đi hoạt động lâu dài hay doanh nghiệp mới thành lập đều đang có nhu cầu thuê các Công ty dịch vụ Kế toán đủ điều kiện hành nghề về kế toán để ghi sổ, lập Báo cáo Tài chính, khai báo thuế, quyết toán thuế và giảm thiểu các rủi ro trong công tác kế toán cũng nhƣ c t giảm các khoản chi phí thay vì tuyển dụng và đào tạo nhân sự cho bộ máy kế toán của công ty. Lý do là các doanh nghiệp đã nhìn thấy được những lợi ích thiết thực khi sử dụng dịch vụ kế toán từ các công ty dịch vụ kế toán có uy tín, chuyên nghiệp. Bài viết bàn về các dịch vụ kế toán, những lợi ích và nhu cầu của các doanh nghiệp trong tình hình hiện nay.

1.  Giới thiệu về dịch vụ kế toán

Dịch vụ kế toán chuyên nghiệp là dịch vụ của các công ty kinh doanh dịch vụ kế toán, là việc cung cấp dịch vụ làm kế toán, làm kế toán trưởng, lập báo cáo tài chính, tư vấn kế toán và các công việc khác thuộc nội dung công tác kế toán cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu.

Việc xây dựng hệ thống kế toán tiết kiệm, hiệu quả, an toàn, bền vững, tuân thủ quy định của pháp luật luôn là mối quan tâm của chủ doanh nghiệp (DN) và nhà quản lý. Hệ thống kế toán phù hợp giúp doanh nghiệp tránh được tình trạng một ngày nào đó bị cơ quan nhà nước kiểm tra hay nghiêm trọng hơn là nguy cơ phá sản hoặc giải thể. Tại các nước phát triển, các nghiệp vụ kế toán tài chính, kê khai thuế của phần lớn DN được đảm nhận bởi các công ty dịch vụ kế toán độc lập. Như thế, DN vừa tiết kiệm chi phí, vừa có hệ thống kế toán vững mạnh, chuyên nghiệp, hệ thống sổ sách tuân thủ pháp luật và an toàn về trách nhiệm pháp lý.

Các doanh nghiệp mới thành lập thường gặp khó khăn trong các vấn đề kế toán thuế như: Giải quyết các thủ tục ban đầu về kế toán, báo cáo thuế hàng tháng, quí, hệ thống sổ sách kế toán, quyết toán thuế, … Đối với các doanh nghiệp đã hoạt động lâu năm: Chi phí phải bỏ ra để chi trả lương cho một kế toán có kinh nghiệm vào làm việc là rất lớn, theo như thị trường lao động chung hiện nay thì mức lương tối thiểu cũng từ 4,5 - 10 triệu VNĐ/ tháng. Với các doanh nghiệp có quy mô nhỏ thì việc chi trả này là một vấn đề đáng quan tâm. Chưa kể người lao động thường nhảy việc thường xuyên, gây khó khăn cho doanh nghiệp trong vấn đề tìm người thay thế, tạo sự gián đoạn lớn cho quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Vì vậy, việc tìm đến công ty dịch vụ kế toán là một sự lựa chọn sáng suốt cho các doanh nghiệp nhỏ, vừa tiết kiệm chi phí - vừa đảm bảo quá trình hoạt động không bị gián đoạn.

Với những lý do trên thì sự ra đời của dịch vụ kế toán (DVKT) là xu hướng tất yếu và phù hợp. DVKT của Việt Nam ra đời từ năm 1991 khi Bộ Tài chính thành lập hai công ty kiểm toán đầu tiên là Công ty Kiểm toán Việt Nam (VACO) và Công ty Dịch vụ Kế toán và Kiểm toán Việt

Nam (AASC). Đặc biệt, khi Quốc hội ban hành Luật kế toán (2003) thì DVKT Việt Nam được chính thức thừa nhận là một nghề độc lập. Sau hơn 20 năm hoạt động thì ngành DVKT Việt Nam đã phát triển nhanh chóng về số lượng, quy mô của tổ chức dịch vụ, loại hình dịch vụ và không ngừng được cải thiện về chất lượng được thể hiện rõ nét như môi trường pháp lý về kế toán tương đối đầy đủ, rõ ràng, phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện Việt Nam. Sự ra đời của Hội nghề nghiệp đã ảnh hưởng sâu sắc đến thị trường DVKT (Mai Thị Hoàng Minh, 2010).

Theo luật kế toán năm 2015 do Quốc Hội ban hành ngày 20 tháng 11 năm 2015 thì “Kinh doanh dịch vụ kế toán là việc cung cấp dịch vụ làm kế toán, làm kế toán trưởng, lập báo cáo tài chính, tư vấn kế toán và các công việc khác thuộc nội dung công tác kế toán theo quy định của Luật này cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu.”

Điều kiện hành nghề kế toán đối với doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ kế toán:

- Có đăng ký kinh doanh dịch vụ kế toán

- Có ít nhất 2 người có Chứng chỉ hành nghề kế toán hoặc Chứng chỉ kiểm toán viên do Bộ Tài chính cấp, trong đó Giám đốc doanh nghiệp phải là người có Chứng chỉ hành nghề kế toán hoặc Chứng chỉ kiểm toán viên từ 2 năm trở lên.

- Người đăng ký hành nghề kế toán từ lần thứ hai trở đi phải có thêm điều kiện tham dự đầy đủ chương trình cập nhật kiến thức hàng năm.

2. Thực trạng dịch vụ kế toán hiện nay tại Việt Nam – Lợi ích và nhu cầu

Về cơ bản, các dịch vụ do các doanh nghiệp (kế toán, kiểm toán) cung cấp được xã hội thừa nhận. Nhiều doanh nghiệp có dịch vụ tốt, đã tạo lập vị thế trên thị trường, cung cấp dịch vụ đáng tin cậy cho khách hàng. Chất lượng dịch vụ kiểm toán độc lập, dịch vụ kế toán đã giúp việc triển khai cơ chế, chính sách; thực hiện công khai minh bạch báo cáo tài chính của doanh nghiệp; ngăn ngừa thất thoát, chống lãng phí. Dịch vụ kiểm toán độc lập không chỉ dừng lại ở việc xác nhận thông tin, mà còn làm tăng lợi ích cho khách hàng trong quản lý đầu tư xây dựng và cổ phần hóa doanh nghiệp. Dịch vụ kế toán đã mang lại lợi ích thiết thực, giảm chi phí cho doanh nghiệp, đơn vị kế toán.

Hiện nay, cho dù là doanh nghiệp đã đi hoạt động lâu dài hay doanh nghiệp mới thành lập đều đang có nhu cầu thuê các Công ty dịch vụ Kế toán đủ điều kiện hành nghề về kế toán để ghi sổ, lập Báo cáo Tài chính, khai báo thuế, quyết toán thuế và giảm thiểu các rủi ro trong công tác kế toán cũng như c t giảm các khoản chi phí thay vì tuyển dụng và đào tạo nhân sự cho bộ máy kế toán của công ty. Lý do là các doanh nghiệp đã nhìn thấy được những lợi ích thiết thực khi sử dụng dịch vụ kế toán từ các công ty dịch vụ kế toán có uy tín, chuyên nghiệp. Thực tế cho thấy, đây đang là xu hướng chung của các nước trên thế giới như Nhật Bản, Trung Quốc và các nước Châu Âu...đã áp dụng từ nhiều năm trước đây. Đa số doanh nghiệp chọn phương thức thuê ngoài vì vừa đảm bảo tính chuyên nghiệp vừa đạt được lợi ích kinh tế.

Theo nghiên cứu của Nguyễn Thị Hạnh (2017) yếu tố lợi ích là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn dịch vụ kế toán. Bao gồm lợi ích chuyên môn và lợi ích cảm nhận. Lợi ích chuyên môn: là mức độ người lựa chọn tin tưởng rằng việc sử dụng một dịch vụ chuyên nghiệp có tính chuyên môn cao sẽ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, và những người cung cấp dịch vụ kế toán đã được đào tạo những kiến thức về kế toán, thuế, luật; họ có kinh nghiệm do hoạt động nhiều trong lĩnh vực kế toán, thuế; họ luôn được biết về những thông tin mới về luật kế toán, thuế. Lợi ích cảm nhận: khi sử dụng dịch vụ mang lại cảm giác an toàn và cảm giác ổn định cho khách hàng. Việc thực hiện đúng quy định của luật pháp về kế toán, thuế, doanh nghiệp là việc quan trọng vì đây là những thông tin liên quan đến sự cạnh tranh trong thị trường hoạt động của khách hàng. Nếu khách hàng cảm nhận được mức độ ổn định thường xuyên của dịch vụ kế toán được cung cấp thì họ sẽ có khuynh hướng sử dụng dịch vụ đó nhiều hơn.

Thuê ngoài dịch vụ kế toán còn giúp doanh nghiệp tiếp cận được với nguồn lực chuyên môn cao và công nghệ mới, giảm chi phí liên quan đến đào tạo, phụ cấp, nộp thuế, thưởng và quản lý, cũng như chi phí đầu tư vào phần mềm kế toán đám mây và trang thiết bị. Một lợi ích quan trọng khác là khả năng sửa chữa ngay lập tức các sai sót sau khi ghi nhận, giúp quản trị doanh nghiệp có được thông tin chính xác và kịp thời (Soltani & cộng sự, 2019

Lợi ích của dịch vụ kế toán trực tuyến có ảnh hưởng tích cực đến quyết định sử dụng dịch vụ này của các DNNVV. Cảm nhận tính hữu ích và thông tin có sẵn trên các nền tảng trực tuyến được xác định là các yếu tố chính ảnh hưởng đến việc chấp nhận dịch vụ trực tuyến (Pikkarainen & cộng sự, 2004). Ngoài ra, các ưu điểm của dịch vụ trực tuyến như tiết kiệm chi phí, cải thiện hiệu quả, và dịch vụ khách hàng tốt hơn được nhấn mạnh là những yếu tố có ảnh hưởng trong việc thúc đẩy việc áp dụng dịch vụ kế toán trực tuyến (Kolodinsky & cộng sự, 2004; Hossain & cộng sự, 2022). Bên cạnh đó, các nghiên cứu cũng cho thấy lợi ích nhận được từ dịch vụ kế toán mang lại ảnh hưởng tích cực đến lòng tin vào việc sử dụng dịch vụ này.

 Tuy nhiên, qua công tác giám sát tại một số doanh nghiệp cho thấy, về chất lượng dịch vụ kế toán, kiểm toán còn chưa đáp ứng yêu cầu, chưa tuân thủ đầy đủ các quy định của chuẩn mực kế toán, kiểm toán và các quy định pháp luật có liên quan;... Một số doanh nghiệp kiểm toán chưa xây dựng hoặc chưa thực hiện tốt các chính sách, thủ tục kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán, dẫn đến chất lượng dịch vụ kiểm toán chưa đạt yêu cầu. Thực tế, có nhiều kế toán viên, kiểm toán viên hành nghề làm việc ở nhiều nơi cùng một lúc, ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ,....

3. Kết luận

Phạm vi bài viết này trao đổi một số vấn đề cơ bản liên quan đến thực trạng sử dụng các dịch vụ kế toán hiện nay, bàn về một số lợi ích và nhu cầu sử dụng của các doanh nghiệp, đặc biệt là các DNNVV. Hiện nay thị trường dịch vụ kế toán - kiểm toán Việt Nam đã đạt những kết quả đáng ghi nhận, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của nền kinh tế - xã hội. Môi trường pháp lý về cơ bản được quy định tương đối đầy đủ, rõ ràng, phù hợp với điều kiện của Việt Nam, thông lệ, nguyên tắc và chuẩn mực quốc tế. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành và phát triển thị trường dịch vụ kế toán cho các doanh nghiệp.

Tài liệu tham khảo

1. Hossain, S., Khan, Y. H., & Naumov, N. (2022). Service quality and online banking services: analyzing the international tourists’satisfaction with online banking services in Bangladesh. International journal of multidisciplinarity in business and science, 8(13), 5-16.

2. Kolodinsky, J. M., Hogarth, J. M., & Hilgert, M. A. (2004). The adoption of electronic banking technologies by US consumers. International Journal of Bank Marketing, 22(4), 238-259.

3. Mai Thị Hoàng Minh và Giáp Thị Lệ (2018). Các nhân tố ảnh hƣởng tới việc quyết định chọn dịch vụ kế toán của các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại tỉnh Đồng Nai. Tạp chí Công Thương Việt Nam, 12(2), 35-41.

4. Nguyễn Thị Hạnh (2017). Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn dịch vụ kế toán của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Luận văn thạc sĩ kinh tế. Trƣờng Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh

5. Phạm Thị Mỵ (2022). Một số giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ kế toán - kiểm toán. Tạp chí Công Thương Việt Nam. https://tapchicongthuong.vn/mot-so-giai-phap-nang-cao-chat-luong-dich-vu-ke-toan-kiem-toan-86781.htm

6. Quốc Hội (2003). Luật kế toán số 03/2003/Q11 ngày 17/06/2003

7. Quốc Hội (2015). Luật kế toán số 88/2015/QH13 ngày 20/11/2015

8. Soltani, Ebrahim, Hosseini, Seyed Ali & Ghorbani, Hamidreza (2019). The Impact of E-Accounting on the Quality of Accounting Information. Journal of Accounting and Finance, 19(6), 95-106


» Danh sách Tập tin đính kèm:

» Các tin khác: